Bubbel

Gisteren las ik in de VK het artikel ‘Uitgelicht’ met als titel De hoop vervliegt op Lesbos. Ruim 7500 vluchtelingen uit oorlogsgebieden zitten vast op dit Griekse eiland. Voor hoe lang? Dat is ongewis. Lesbos is voor de toerist een mooi zonnig eiland met veel charme. Het is een geliefd eiland dat veel te bieden heeft. Maar niet voor de vele vluchtelingen uit Syrie, Irak en Afghanistan. Deze arme vluchtelingen kunnen op het eland geen kant uit, ze zitten gewoon in een bubbel in Moria. De veertienjarige Bilal al Fadoos uit Syrie zegt: ‘Ik was 7 toen de oorlog begon, sindsdien ben ik niet naar school geweest. Vroeger was alles goed, We hadden geld, ik kon spelen. Als het brood oud werd, gooiden we het weg. Maar toen ineens was alles weg’. Zijn leven is haast uitzichtloos, platgewalst onder het monster dat oorlog heet.

Zo staan er op pagina 12 en 13 van de VK-maandagkrant zeven foto’s en korte portretten van mensen die mij ontroeren. Ontroeren omdat hun (jonge) leven ongewild naar gallemiezen is. De ontreddering op hun gezichten voelde ik bij mij binnenstromen. Bijna iedereen in Moria op Lesbos heeft al  een trauma opgelopen tijdens de vlucht uit hun thuisland waar mensen nog steeds worden gemarteld, verkracht en gedood. Alsof dat al niet genoeg is om gek van te worden wordt hun trauma in een overvol kamp op Lesbos alleen maar groter. In het kamp heerst heel veel stress en wordt veel ruzie gemaakt. De stoornissen vieren er hoogtij. Wat doen we een vluchteling aan? Hun droom op een beter leven is flinterdun geworden, want de meeste vluchtelingen op Lesbos denken dat ze nooit meer wegkomen van het eiland.

Wat heb ik een geluk dat ik in Nederland ben ik geboren en opgegroeid, een vrij land met haast onbegrensde mogelijkheden. Alhoewel. Vandaag las ik dat steeds meer Nederlanders overlast ervaren van buren of andere mensen. Dat blijkt uit cijfers van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Het aantal meldingen van overlast is toegenomen. "Dat de lontjes korter worden is al een tijdje aan de gang", zegt een woordvoerster van het CCV. "Mensen leven in hun eigen bubbel en vinden dat alles moet kunnen, maar hebben wel steeds meer last van anderen. Het is o zo gemakkelijk om vanuit je eigen veilige coconnetje van alles over een ander te roeptoeteren zonder zelfkritisch te zijn. Dat is jammer genoeg wel een ding geworden in onze samenleving. Hoe komt dat? We vieren iedere dag de vrijheid, toch worden we minder verdraagzaam! Ik heb hier niet een adequaat antwoord op. Misschien is het iets om een foto te maken van pagina 12 en 13 van de VK maandagkrant en hier een poster van te maken en deze ergens in je huis op te hangen. En iedere keer wanneer je merkt dat je verdraagzaamheid onder druk komt te staan kijk naar je naar de foto en reis je in gedachte naar al die desperate vluchtelingen op Lesbos. Je eigen bubbel zal er vast van knappen!

Nerveus

In het wijkplein kreeg ik gisteren zo rond elf uur bezoek van een bijzondere en karakteristieke man. Dat voelde ik meteen al aan. ‘Goedemorgen, ik ben Andy en ik hoop dat jij mij kunt helpen. Ik weet niet hoe ik mijn mobiele telefoon aan de praat moet krijgen en daar word ik heel nerveus van. Als ik nerveus ben en dat ben ik nu ook dan moet ik een sigaretje gaan roken’. Uit zijn broekzak van zijn te ruim zittende afritsbroek haalde hij een zak shag en begon een sjekkie te draaien. Omdat hij dacht dat ik dacht: je mag hier binnen niet roken, zei hij dat ik me niet ongerust moest maken want ik rook buiten. Uit de borstzak van een heel verschoten blouse haalde hij een mapje waar een simkaart in zat en legde deze op tafel. ‘En dit is mijn mobieltje. Die heb ik al jaren niet meer in gebruik. Weet je, van zo’n mobieltje word ik ook heel nerveus. Eigenlijk word ik van alles wat ik doe nerveus. Maar ja, mijn begeleidster vind dat ik bereikbaar moet zijn. Dus heb ik van mijn laatste centen een simkaart gekocht’. 

Kunt u overweg met een mobiel?, vroeg ik. Andy keek me aan en zei: ‘zie ik eruit als een meneer? Nee, ik ben geen meneer. Dan zou ik wel als een meneer gekleed zijn en dat ben ik niet. Dat kun je toch wel zien’, zei hij wat cynisch. Aha, het meneer zijn hoort bij het gebruik van een mobiele telefoon. Mooi bedacht! ‘Eigenlijk ben ik nooit een meneer geweest omdat ik altijd rare grappen maak. Mijn grappen zijn goed bedoeld, maar worden niet gewaardeerd of begrepen. Laatst zat ik op het terras en maakte ik een grappig bedoelde opmerking over een dikke buik van een andere terrasbezoeker. Ik zei: zo, u bent al aan het hamsteren voor de winter zie ik’.  De man werd kwaad en riep een ober. ‘Kun je die ‘blauwe’ niet van het terras sturen?, vroeg de man’. ‘Hij meende het ook nog’.

‘Ik ben gegaan en het gebeurt me vaak dat ik word gediscrimineerd. En dat alleen omdat ik een Indonesisch uiterlijk heb? Ik ben in de jaren vijftig als kind met mijn ouders naar Nederland gekomen. Na al die jaren zitten er nog weinig Indonesische vezels in me. Ik ga nog even buiten een sjekkie roken, want ik ben nerveus’. Intussen heb ik wat gepriegeld met zijn simkaartje, maar zonder een account aan te maken lukt dat niet. Andy weet, denk ik, helemaal niks van computers. Laat staan hoe ze werken. Hij heeft er ook geen. Dat wordt niks Andy, zei ik tegen hem. ‘Ik ga wel naar mijn begeleidster en vraag haar wel om dit op te lossen. Snap je nou waarom ik  bloednerveus van alles word’! Of Andy naar zijn begeleidster is gegaan waag ik te betwijfelen.

Trots zijn op het theaterfestival Boulevard!

Dit jaar is het theaterfestival de Boulevard grotendeels aan mij voorbij gegaan. Dat is best jammer, want ik heb nog nooit een boulevardfestival overgeslagen. Het is voor mij het culturele hoogtepunt van het jaar. Maar ja, ik had een hele poos geleden nou eenmaal afgesproken – zonder de datum van het boulevardfestival paraat te hebben -  om twee weken in Amsterdam weer op kat Janus te gaan passen. Zijn bazin was op vakantie in de VS. Janus is een bejaarde eigenzinnige kat die, denk ik, ook licht autistisch is. Janus wil lichtjes geaaid wil worden, maar dat is het dan ook wel. Na een aai sjokt hij met zijn hangend oude vellenlijf weg om op gepaste afstand naar je gaan staren. Hij heeft nimmer geleerd om kopjes te geven, laat staan bij je op schoot te kruipen. In de tuin kijkt hij amper naar de vogeltjes die vlakbij bij zijn snoet driftig in de grond pikken of naar de kat van de buren die uitdagend in de tuin heen en weer gaat lopen. Het deert hem niet. Hij gaat op zijn oude rug liggen, vouwt zijn voorpootjes, sluit zijn oogjes en lijkt te gaan mediteren. En dat zeker een half uur lang. Het is zoiets van tentjestheater op de Boulevard met als toeschouwers: de vogeltjes, de kat van de buren en ik.

Dus heb ik theaterfestival Boulevard gemist? Niet echt, als ik de journalist Gerrit van den Hoven van het BD mag geloven in zijn terugblik op het festival! Het was een zwaar festival in zijn ogen. Oké, ik snap dat je als theaterrecensent kritisch moet zijn. ik heb zelf bij toeval één voorstelling gezien. ‘Voorbij de grenzen van de ernst’ van Kamagurka. Geen geweldige voorstelling, maar wel een melige, met veel lichtheid  en vooral veel lachen met hier en daar een vleugje absurdisme. Misschien heeft onze BD recensent deze voorstelling gemist!

Ik vind het jammer dat het BD in zijn terugblik zich vooral richt op wat niet helemaal goed was of niet goed ging. De lat ligt hoog en het lijkt erop dat de lat, net zoals bij het hoogspringen, steeds hoger komt te liggen, ook in de wereld van het theater. Herstel: de lat ligt overal (te) hoog. Het is haast stressen in alles wat je doet, het is een maatschappelijk fenomeen geworden waar veel mensen onwel van worden. En daarmee worden de verwachtingen bij de start van het theaterfestival Boulevard ieder jaar misschien ook wel hoger. Terug naar Janus de kat. Hij heeft mij ook dit jaar niet teleurgesteld. Ik wist wat ik van hem wel en niet kon verwachten. ‘What you see is what you guess’, zei Janus tegen mij bij zijn begroeting. Mooier dan dat werd het niet, maar wel af en toe verrassend als hij vroeg om een aai en trots met zijn staart kwispelde! Nogmaals: het Boulevard theaterfestival  vind ik absoluut een cultureel hoogtepunt in het Bossche. Laten we dat vooral koesteren. Het BD zou daarom wat trotser mogen zijn op het Boulevard theaterfestival!