dinsdag 20 december 2022

Klimaatklever klinkt grensoverschrijdend!



Klimaatklever is het woord van het jaar geworden. Ik zou zelf niet op dit woord zijn gekomen. Persoonlijk zou ik eerder hebben gekozen voor het woord ‘grensoverschrijdend’. Dit woord is in de media dit jaar wel heel veel voorbij gekomen en het komt nog steeds voorbij. Nu las ik dat een oud-piloot van de KLM nogal wat turbulentie heeft veroorzaakt. Misschien heeft hij tijdens een vlucht wel de automatische piloot ingeschakeld en aan een of meerdere stewardessen zijn knuppel laten zien. De stewardess kon geen kant op, want bij turbulentie moeten de stoelriemen vast. Wie weet! Ik fantaseer maar wat, ofschoon. Deze week worden bij veel bedrijven de medewerkers gefêteerd op de jaarlijkse kerstborrel. Je kent het vast wel: even met elkaar ontspannen na een stressvol jaar hard werken. Heel leuk zo'n borrel. Als dat maar goed gaat. Want als de drank de tongen losser maakt en misschien ook de behoefte aan knuffelen wortel schiet kan het zomaar brandend zand worden. Maar ik dwaal af. Het gaat immers over het woord van het jaar: de klimaatklever. 

Wat is een klimaatklever? Het lijkt een beetje op een bumperklever. Je weet wel: met je auto dicht achter je voorganger rijden, maar zonder grensoverschrijdend te worden. Anders heb je een botsing. Nee, het is toch geen goede vergelijking. Een klimaatklever is volgens Van Dale namelijk "een activist die zich aan een object van symbolische waarde - in dit geval een schilderij van een beroemde kunstenaar - vastplakt om de aandacht van het publiek te vestigen op de klimaatproblematiek". In het Mauritshuis in Den Haag hadden een paar klimaatactivisten zich vastgeplakt aan het “Meisje met de parel’, een beroemd schilderij van Vermeer. Het Meisje van Vermeer heeft van verontwaardiging haar parel laten vallen. De commotie in de museumwereld was groot. Zoiets doe je niet, zeiden de kunstminners. En gelijk hebben ze, want zo maakt de klimaatklever het klimaatprobleem niet kleiner. Was de klimaatklever door zich aan het Meisje met de parel vast te kleven niet grensoverschrijdend bezig? 

Ineens irriteerde het woord grensoverschrijdend me. Ik wilde in mijn hoofd van het woord grensoverschrijdend af. En warempel dat lukte toen ik las dat het woord ‘zevenvinker’ een goede tweede was geworden. Wie bedenkt zo’n woord? Dat is journalist Joris Luyendijk. Hij is de schrijver het boek met de titel ‘ De zeven vinkjes’. Joris vertelde in zijn boek over zijn eigen ervaring. Als je zeven vinkjes telt dan ben je het mannetje, aldus Joris. Volgens Van Dale verwijst de zevenvinker naar iemand die zeven vinkjes kan aankruisen op een denkbeeldige lijst en op grond daarvan automatisch maatschappelijk bevoorrecht is. De zeven vinkjes zijn man, wit, hetero, een vwo-diploma, een universitair diploma, minstens één autochtone ouder, en rijke of hoogopgeleide ouders. Natuurlijk ben Ik ben ook gaan vinken en kwam tot vier vinkjes. Gelukkig maar, dacht ik. Anders zou ik misschien wel voor mijn gevoel grensoverschrijdend bezig zijn. Grensoverschrijdend. Daar is het woord weer. Zie je nou wel meneer Van Dale, dat had het woord van het jaar moeten worden!




Wanneer ik de tune ‘Hoe gaat ie met de formatie’? hoor in de Avondshow van Arjen Lubach word ik altijd onwijs vrolijk. Op het tv-scherm kome...