De admiraal

Voetbal is oorlog, zei Rinus Michels. Onder zijn leiding werd het Nederlands elftal in 1988 Europees kampioen. Hij werd de generaal genoemd vanwege zijn dominante leiderschapsstijl. Ik weet wat ze daarmee bedoelen, want ik heb ooit het legergroen gedragen en commando’s van de sergeant en de majoor geslikt en uitgevoerd. Op de grote stille heide heb ik het oorlogsspel meegespeeld. Een soort van landpikkertje spel. De denkbeeldige vijand benaderde ik middels de legendarische tijgersluipgang. En dan riep ik paf, paf, paf. Handen omhoog, jij bent er gloeiend bij.


En nu hebben we een admiraal. Een echte admiraal is de baas van een zeevloot. Maar in ons land bestaat die rang niet meer. Misschien was admiraal Michiel de Ruyter wel de laatste in de rij. Tot nu, want sinds kort wordt bondscoach Louis van Gaal de admiraal genoemd. Het waarom ontgaat mij volkomen, want wat moet je als admiraal in de zandbak van Qatar. Immers met een boot door de Sahara ploegen lijkt me een zee te ver. Maar ik geef toe: het is leuk gevonden door Niels van der Laan en Jeroen Woe, de programmamakers van ‘Even tot hier’. Voor de lol was de titel van het Songfestival liedje 'De Troubadour' van Lenny Kuhr veranderd in De Admiraal. Ook de tekst ademde de voetbalkunstjes van het Nederlands elftal uit. Nou dat gaat er natuurlijk wel in bij de Oranjefans.


De makers van Even tot hier hadden er ook een verklaring voor. De winst van Oranje was volgens hen grotendeels te danken is aan de selectie en coaching van bondscoach Louis van Gaal. En Lenny Kuhr was natuurlijk niet te flauw om Louis van Gaal zingend te bejubelen. Het was een onvervalste ode aan de nieuwe Neerlands Hoop. Intussen kennen de superlatieven over Louis van Gaal geen grenzen meer. Zo las ik dat de volgende minister-president zich heeft aangediend. Maar voor alle duidelijkheid: we zijn nog geen wereldkampioen. Het is trouwens niet te hopen dat Marokko wereldkampioen wordt, want dan heeft Rinus Michels helemaal gelijk met zijn uitspraak: voetbal is oorlog.


Terug naar admiraal van Gaal. Ik vind hem, als ik de media mag geloven, meer een Messias die het beste uit zijn jongens probeert te halen. En ik denk ook wel dat zij - als Louis dat vraagt - voor hem knielen. Maar dat ze daarbij ook nog gaan bidden tot God! Ik kan het haast niet geloven, want als ik Louis hoor praten klinkt het allemaal nogal rechttoe en rechtaan. Over zijn prostaatkanker zegt hij op zijn Cruijffiaans: ‘je moet dit managen zoals je een elftal managet, en dat doe ik’. Toch lees ik dat de warmte en de openheid groot is bij Oranje. Er is veel medemenselijkheid en dat is de kracht van het team. En er is geen ruimte voor pathetisch gezwets of toch wel? Tijdens een persconferentie krijgt Denzel Dumfries zomaar een kus op de wang van Louis van Gaal. Hij geniet van die jongen. Hoezo, niet pathetisch? Of is het toch allemaal een kwestie van managen?

Een roepende in de woestijn!

Op de markt stond afgelopen donderdagmiddag een soul-rescue bus van Jezus. Als je goed naar de foto kijkt zie je bezijden de gele bus een fiets staan. Het is een e-bike met een lage instap. Waarschijnlijk is de e-bike van Jezus. Heel slim van hem, want het is een eind fietsen van Nazareth naar de Bossche Markt. Voor de gele bus, die kenmerken vertoont van een ambulance, stonden onder een tentdoek twee blije medewerkers van Jezus te shinen. Twee blije gezichten en dat ik snap want zij geloven heilig in Jezus. Hun mantra is: Jezus is altijd bij ons en zal ons behoeden voor onheil. Zij waren in gesprek met twee Jehova-lookachtige mensen. Dat gesprek zal vast gegaan zijn over wat Jezus kan betekenen voor hen. 

Deze twee mensen waren natuurlijk op de lokroep ‘Jezus roept ook jou!’ afgekomen. Jezus heb ik niet gezien, die zal waarschijnlijk na zo’n vermoeiende fietstocht, een tukkie hebben gedaan in de gele bus. Op de achterkant van de bus stond: ‘ik ben de weg, de waarheid en het leven’. Het is een gedurfde uitspraak van iemand die niet onder ons is en er in mijn beleving nooit is geweest. Het is maar wat ge gelooft én in wat iemand belooft. En als je het allemaal wel gelooft is het misschien een stuk gemakkelijker, maar ik heb de indruk dat het geloof in beloftes steeds minder wordt. 

Neem nou Gianni Infantino, de voorzitter van de FIFA. Hij beloofde bij zijn aantreden dat het een nieuwe FIFA ging bouwen, transparant en zonder corruptieschandalen. Toen was het  WK-voetbaltoernooi al toegewezen aan de witjurken van Qatar voor heel veel geld. Ik geloof dat toernooi zo’n slordige 222 miljard dollar kost. Zoveel? Jezus nog aan toe, zou Jezus roepen. Een groot deel van zijn schare zit nu met een dikke jas aan naar het voetbal op tv te kijken om zo de energiekosten zo betaalbaar mogelijk te houden. Ook de bitterballen en de chips blijven in de schappen van de supermarkt liggen. Maar wat kan het schelen zullen zij die zich God voelen, waaronder Infantino, denken. Als ik mijn schaapjes maar op het droge heb!

Uit balorigheid volg ik het WK-voetbal van de FIFA amper. En ik heb ook niet de indruk dat er iets is veranderd bij de FIFA. Voorzitter Infantino, die verdacht wordt van corruptie, is zijn thuisland Zwitserland ontvlucht. Hij woont nu als een chique gastarbeider in Qatar. Infantino, of moet ik zeggen Infantilio, heerst als een vorst. Nee als een sjeik. Niets mag: geen One Love-band, geen alcohol, geen andere geaardheid. Nee, alles moet volgens het spel van de FIFA-baas en de sjeiks van Qatar. En wat doet de KNVB én wat doen wij? Helemaal niks. We kijken vrolijk uitgedost in het oranje braaf naar het voetbal, want de bal én het geld moeten rollen. Ik moest weer even denken aan de tekst op de gele bus: Jezus roept ook jou! Maar ook Hij is een roepende in de woestijn!

 

In een andere werkelijkheid!

 

Als je naar een Limburgs museum gaat kun je niet om de Limburgse vlaai heen. En zo heb ik sinds lange tijd weer eens een onvervalste punt Limburgse vlaai, een punt rijstevlaai wel te verstaan, mijn smaakpapillen laten beroeren. ‘Wilt u er slagroom op?’, vroeg de restaurantmedewerker. Wat denk je? Hij taxeerde mijn postuur: ‘ik denk van wel’. Even later zat ik in het museum Van Bommel van Dam (VBVD) in de Posterij te genieten van een punt rijstevlaai. Terwijl ik in extase was van de lekkernij hoorde ik dat er een officiële aanvraag is ingediend bij de Europese Commissie om de Limburgse vlaai te erkennen als Beschermde Geografische Aanduiding (BGA). Wel een ingewikkelde term, maar de Limburgse vlaai verdient het. Naast de Bossche Bol vind ik de échte Limburgse vlaai onovertroffen.


Kortom, de punt rijstevlaai met slagroom was een aangename start van mijn bezoek aan het museum. Op bezoek bij de tentoonstelling van Melle Oldeboerrigter, één van de meest raadselachtige schilders van de twintigste eeuw. Eerlijk gezegd had ik nog nooit van hem gehoord. Ook van het VBVD-museum had ik nimmer gehoord. Dit bijzondere museum is gevestigd in de vroegere Venlose monumentale Postkantoor. De twee weldoeners hebben hun gehele kunstcollectie aan dit museum geschonken. Ze vertoeven niet meer op deze aardbol, maar leven voort in het naar hen vernoemde museum. In het museum werd mij verteld dat ze fan waren van kunstenaar Melle Boerrigter. Kennelijk sprak de hallucinerende wereld van Melle het echtpaar wel aan.


Mijn nieuwsgierigheid werd echter pas gewekt nadat ik het tv-programma ‘Nu te zien’ had gezien waarin een museumdirecteur je enthousiast probeert te maken voor een tentoonstelling. En dat lukte Marieke Uildriks, directeur van museum Jan. Op tv nodigde ze mij uit om naar de werken van Melle te gaan kijken en me te laten onderdompelen in zijn surrealistische wereld. Melle werd ook weleens 'de Amsterdamse Jeroen Bosch' genoemd. Zijn tentoonstelling heet niet voor niks: ‘schilder van een andere werkelijkheid’. Het museum hangt vol met hallucinerende landschappen met vissen, padden, achteloos rondzwevende genitaliën, menselijk gespuis en andere raadselachtige wezens. Twee keuzes: het spreekt tot je verbeelding of je vindt het maar niks.

Drie dames, die voor een schilderij stonden waar een paar fallussen van het doek spatten vonden het geheel nogal pornografisch. Ik stond toevallig ook bij het schilderij. Ze keken naar mij. Wat vindt u ervan? Ik vind het wel een eerbetoon aan de fallus, zei ik om de boel een beetje op te jutten. ‘Nou, nou, u durft’, zei de meest deftige van de drie. De andere twee dames lachten besmuikt. Ze liepen door naar een ander schilderij waar Melle ook weer met fallussen had gestrooid. Maar dat wisten ze nog niet. Intussen probeerde ik een beetje in het hoofd te kruipen van Melle om zo te achterhalen waarom hij raadselachtige en vervreemdere wezens schilderde. Zelf heeft hij dat nooit uitgelegd. Ongrijpbaar dus. Wel vond hij al in 1968 dat de mens het paradijs heeft verpest, En daar heb ik vierenvijftig jaren later niets aan toe te voegen. We leven inmiddels met nogal wat menselijk gespuis in een andere werkelijkheid!

Gun een ander het anders zijn

 

In de Vughterstraat hangt alweer de feestverlichting. Heel goed, want het is bijna elf elf. En als we dan weer nuchter zijn komt de stoomboot van Sinterklaas binnengevaren met in de kajuit de kerstman. Nog even en de kerstman dringt de Sint in de verdediging, want om in voetbaltermen te spreken: de kerstman gaat de Sint passeren. Gelukkig.geloof ik nog in de Sint. Hij en zijn Pieten halen - onder het gezang van ‘wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is een roe’- halsbrekende toeren uit om cadeautjes door de schoorsteen te gooien. Ik ga binnenkort mijn schoen zetten. Nu hoef ik geen cadeautje, maar ik heb wel boodschappenlijstje voor de goedheiligman.

Want wat missen we toch een goedheiligman of vrouw in onze samenleving. Iemand die ons de weg wijst naar een warmere wereld. Met warm bedoel ik niet de echte warmte, want die is alsmaar stijgende totdat we helemaal nat worden en niet meer boven de zeespiegel kunnen uitkijken. Nee, ik bedoel de menselijke warmte. Van de week interviewde ik voor een Buurtkrant een nog scherp van geest zijnde honderdjarige man. Toen ik vroeg: 100 jaar worden, hoe doe je dat? ‘Gewoon blijven ademen, vriendelijk blijven én gun een ander het anders zijn. Dat gun een ander het anders zijn had hij van moeder geleerd. Ik kreeg ter plekke kippenvel op mijn armen. Dat zegt een honderdjarige man. Hij verdient een monument op het Binnenhof, dacht ik. Temeer een ander het anders gunnen verder weg lijkt dan ooit.

Op de NOS-website las ik dat WK-ambassadeur Khalid Salman van Qatar had gezegd dat homoseksualiteit een mentaal defect is. Een ander hooggeplaatste witjurk vergeleek vrouwen met snoepjes waar een papiertje om hoort te zitten. En dat papiertje is dan de sluier. Eerder had oud FIFA-baas Blatter al gezegd dat het fout was om Qatar het toernooi te gunnen. Even leek het er toen op dat het naar de VS zou gaan, ofschoon mij dat nu het land is waar je niet moet zijn met al dwaze bewonderaars van meestervervalser Donald Trump. Maar dankzij inspanning van de toenmalige Franse president Sarkozy (heeft die niet in de bak gezeten?) is het toch Qatar gebleven die als tegenprestatie met veel geld uit het Dagoberts geldpakhuis eigenaar van de Parijse voetbalclub PSG is geworden. Het is dus niet de bal die rolt, maar het geld dat rolt.

Louis van Gaal is ook gereed om met zijn voetbalmiljonairs naar Qatar te vertrekken. Hij is niet blij met Qatar, maar ja: er moet wel worden gevoetbald én we moeten wereldkampioen worden. Misschien gaan ze nog een wijk bezoeken in Qatar, zegt hij. Van Gaal bedoelt waarschijnlijk een zandbak waar een kameel je ‘niets’ zeggend aanstaart. En om met knabbel en babbel te spreken ofwel met Frank en Ronald de Boer: 'het viel wel mee met het aantal doden bij de bouw van de stadions in Qatar. Het zijn aardige mensen die het goed menen'. En de uitspraken over homoseksualiteit en over de vrouwensnoepjes dan? Die moeten we maar met een korreltje zout, pardon zand, nemen. Ja, want de geldbelangen zijn te groot. En een ander het anders gunnen hebben de mensen die het verschil kunnen maken geen boodschap! 

De trein

Kedeng, kedeng. De trein rijdt alsmaar verder. Nou, dat is niet zo vanzelfsprekend meer. Het is meer van: rijdt ie wel of rijdt ie niet? Op het informatiebord staat dat je trein over 15 minuten vertrekt. Oké, je draait je om en loopt nog even een rondje. Over een goed over een uurtje ben je thuis, denk je. Niet dus. De trein gaat niet en je moet wachten op een volgende trein. Als die gaat, je weet maar nooit. Een NS-kantoorbediende, die ineens voor machinist moet spelen, heeft misschien wel in overspannen toestand het perron verlaten. Intussen zwelt de groep reizigers aan. Het wordt dringen in de trein, want niemand wil wachten op een latere trein. Dan maar boven op elkaar staan, maar wel zonder elkaars lichaam te raken. Dat mag niet, want daar komt narigheid van. Je wilt toch niet als een tweede Marco Borsato door het leven gaan, want dan zijn je dromen echt bedrog.

Waarom vertel ik dit allemaal? Ik ben afgelopen week driemaal met de trein naar verschillende bestemmingen geweest: Amsterdam, Arnhem en Strijp-s. De heenreizen verliepen soepel. De treinreizen naar huis verliepen ietwat hilarisch of chaotisch. In Amsterdam kon ik - omdat ik een dalurenkaart heb - pas om half zeven inchecken. Ik dacht: dat zal vast een rustige reis worden, de meeste reizigers zullen dan al wel thuis zijn. Niet dus. Het perron stond mudjevol, omdat er treinen waren uitgevallen. Heel sneaky ging zo dicht mogelijk bij het perron zodat ik haast op een rijdende trein kon springen. Het lukte me zowaar om een zitplaats te veroveren in een trein die alsmaar voller werd. Het leek op een soort van stapelkorting bij de supermarkt.Tijdens de reis naar huis heeft de conducteur wel viermaal zijn excuses aangeboden voor het ongemak, want je weet maar nooit of er een heethoofd in de trein zit.

De trein van Eindhoven naar huis verliep een dag later toch wat relaxter. Oké, er was een stroomstoring in de buurt van Boxtel, dus moest ik eerst naar Eindhoven Centraal om in de intercity naar Schiphol te stappen. De vers aangevoerde conducteur verwelkomde zijn reizigers op een beetje de komische manier. Hij zij: 'de eerstvolgende halte is Den Bosch, de stad van de Bossche Bollen. Als je geen haast hebt kun je hier nog even uitstappen voor die heerlijke Bossche Bol en de volgende trein pakken. Tenminste als deze rijdt'. Zo'n conducteur maakt het reizen wat relaxter. En wat zelfspot kan geen kwaad.

En dan de trein van Arnhem naar huis. De reis begon voortvarend. De pret was echter van korte duur, want vlak buiten het station ging de machinist vol in de remmen. Zelfs de koeien in de wei keken verschrikt naar de trein. Een paar minuten was het stil totdat de conducteur vertelde dat er een hond op het spoor liep. En nu was de machinist langs het spoor achter de hond aan. Iemand in de trein zei verbaasd: 'je gaat toch niet op de rails lopen, die machinist spoort niet'. Dat klopte, want de trein stond stil!

(Ver)wonderbox!

Heb je weleens van de wonderbox gehoord? Of misschien heb je weleens een wonderbox cadeau gekregen van iemand die jou toevallig aardig vindt. Het woordje wonderbox zal best wel associaties bij je oproepen, maar ik denk niet dat er meteen eten en hotelovernachtingen in je zullen opkomen. Toch zal de organisatie die de wonderboxformule heeft bedacht geweten hebben dat zo’n tweederde van de Nederlanders nog in wonderen gelooft. Een wonder is oorspronkelijk een theologisch begrip, maar heeft vooral een persoonlijk getinte betekenis gekregen. Kijk wanneer iemand heel ernstig ziek is gebeurt het wel dat naasten - tegen beter weten in - gaan bidden in de hoop dat de zieke weer beter wordt. Bidden, terwijl ze niet religieus zijn. Dan geloof je voor even in een wonder. Of dat helpt weet ik niet, maar mijn schoonmoeder zei altijd: ‘bidden in nood, helpt geen kloot’,


Het online bedrijf Wonderbox.nl. gelooft dus - net als een grote groep mensen- wel in wonderen, vandaar de wonderbox. En dat is natuurlijk heel slim van dit bedrijf. Ze halen van alles uit de kast om mensen in hun wonderen te laten trappen. Zo heb je de keus uit 1400 bonnen voor een ‘happy birthday’ party, 325 bonnen voor ‘drie dagen er tussenuit’, 3500 bonnen voor ‘Romantisch voor twee. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Je kunt het zo gek niet opnoemen of er is een wonderboxbon voor. Mijn partner had voor haar verjaardag ook zo’n bon gekregen. Ze koos: ‘drie dagen er tussenuit’. Maar om zelf op zoek te gaan naar een leuk tussenuitje gaat haar te ver.


Dus je raadt het al. Het werd mijn taak om door 325 mogelijkheden te ploegen voor een paar dagen er tussenuit. Dat was bepaald geen feest. In ons eigen land was dit uitje op weinig aantrekkelijke plekken mogelijk. De rest was allemaal in het buitenland tot Timboektoe toe. Nou ja, dat is wat overdreven. Eindelijk had ik dan toch een hotel gevonden in het Haagse, maar daar konden we slechts bepaalde periodes terecht én vooral niet in het weekend. Goed, dan maar verder zoeken. Zo kwam ik bij een landgoed in Almen bij Zutphen terecht. Na veel vijven en zessen lukte het zowaar om te boeken. Dat plezier duurde maar even, want het uitje in november kwam ons toch niet goed uit. 

Ik stelde voor om dit uitstapje te verplaatsen naar volgend voorjaar. Nee, dat kon niet. Want eenmaal geboekt met een wonderboxbon is geboekt of met de slager te spreken: 'een ons is een ons'. Er viel dus niets te schuiven. En kom je niet opdagen dan ben je gewoon de waarde van je bon kwijt. Zo zijn de regels van de wonderbox, zei de receptioniste van het hotel. Maar in ons geval was ze coulant. Als ik 7,50 betaal kan de boeking eenmalig worden verplaatst. Het moet niet gekker worden, dacht ik. Dus wat deed ik? Ik wilde iemand spreken van de firma wonderbox. Dat gaat zomaar niet. Ze zijn alleen via email bereikbaar, dan krijg je een standaard mailtje terug dat je bericht is ontvangen. En dan moet je nog een aantal dagen wachten op antwoord. Ik wacht nog steeds. Verwonderlijk zo’n box!

Geluk

Vorige week was ik bij een theatervoorstelling van Lucas de Man in de VF. Lucas is een Vlaming, maar bovenal een woordkunstenaar. Nu vind ik veel Vlamingen woordkunstenaars. Ze zijn veel origineler en subtieler in hun taalgebruik. En ik word ook niet boos wanneer een Vlaming iets zegt wat op het randje is. Dus je snapt het al: Lucas de Man kan bij mij niet stuk. Hij trad weer eens op in de VF. Meteen een kaartje gekocht voor zijn talkshow. Waar het over ging had ik nog niet scherp. Hij zou verschillende gasten uitnodigen om over een maatschappelijk thema te delibereren. Eenmaal in de VF zag ik op een billboard in de hal dat zijn theatervoorstelling over geluk zou gaan.


Geluk. Interessant, maar ook lastig. Wat is de definitie van geluk? Ik tikte op google het woordje geluk in. Ik las dat geluk vooral te maken heeft met de mate van tevredenheid in je. Het is voor een deel ook erfelijk bepaald of anders gezegd wat je bij je geboorte hebt meegekregen als gemoedstoestand. Als je maar voldoende endorfine en dopamine in je bagage hebt dan red je het wel. Maar het is ook afhankelijk van de situatie waarin je verkeert. Als ik geluk moet definiëren zou ik simpelweg zeggen: geluk is geen pech hebben. En het geluk was die avond met me.


Ik had namelijk het geluk dat ik op de tweede rij zat, dicht bij het podium. Zo kon ik alles goed zien en volgen, want mijn ogen zijn, ondanks mijn Eyelove bril, ook niet zo scherp meer. Onder mijn stoel lag een geplastificeerd wit vel papier met een viltstift en een gum om uit te vegen. En naast me zat een leuke vrouw, dat kon ik dan wel goed zien. Het beloofde een mooie avond te worden. Lucas had twee lieftallige assistentes meegenomen. Een muzikale kunstenaar achter een drumstel en een woordkunstenaar achter een laptop. Start de show zou Margriet van der Linden zeggen. Meestal gaat aan het begin van een voorstelling het licht uit in de zaal.


Dit keer niet, want van ons werd verwacht dat we zouden anticiperen van wat er op het podium wordt gezegd. Eigenlijk heb ik daar een godsgruwelijke hekel aan. Dat gevat doen of een kwinkslag maken, dat vind ik maar niks. Maar bij Lucas de Man was er geen ontkomen aan. Het geplastificeerde vel wit papier onder mijn stoel verleidde mij om mee te doen. En ja hoor, daar kwam de eerste vraag. Je kon erop wachten. Wat zegt geluk jou?, vroeg Lucas. Het mocht maar een woord zijn, dus geen verhandeling over geluk. Ik keek met een schuin oog naar wat mijn buurvrouw opschreef. Gelukkig was het leesbaar wat ze schreef. ‘Samenzijn’ schreef ze. Ik dacht: daar kan ik niet voor onderdoen en schreef solidariteit op het maagdelijk witte vel papier. Ik keek om en zag dat ik niet de enige was in de zaal die dit dacht. Dat noem ik nou: geen pech, maar geluk hebben!