Schildpadjournalistiek

Ik ben naar een lezing van het Erasmusfestival Brabant geweest, in de Toonzaal ofwel de oude synagoge. De lezing ging over de stand van de onderzoeksjournalistiek. Deze tak van sport heeft het zwaar in een tijd waarin de Trumperiaanse leugen haast de waarheid neersabelt en follow the money leidend is. Kortom, onderzoeksjournalistiek is geen eenvoudige opgave voor een journalist die als een Sherlock Holmes zijn/haar werk gedegen wil doen. Een spannend thema, maar wordt het ook een spannende avond? Ton Rombouts is voorzitter van het Erasmusfestival en opende de avond en daarmee het festival. Iedereen in de zaal weet dat Ton oud-burgemeester is, maar Ton zou geen Ton zijn als hij dat niet nog maar eens zou benadrukken.

Ik denk dat hij zich nog wel een beetje burgemeester voelt.  Maar ik moet toegeven dat, dankzij Ton, ik wel wist dat we in onze stad een burgemeester hadden. Dat weet ik nu amper, want ik vind zijn opvolger behoorlijk onopvallend in het Bossche. Enfin, het Erasmusfestival Brabant is begonnen. Maar hoort Erasmus niet bij Rotterdam? Jawel, maar Erasmus schijnt heel even in onze stad te hebben gewoond, vandaar! In zijn openingsspeech zei Ton en passant dat hij in de 1^e Kamer voor de gekozen burgemeester heeft gestemd, terwijl hij daar eigenlijk tegen is. Maar ja, in het Haagse politiek geldt een andere mores dan in het Bossche. Zo weten we ook dat Ton als senator actief is voor het CDA in de landelijke politiek. Ton staat graag in de schijnwerper. En dat hoeven we niet te onderzoeken, dat is een feit. 

Na Ton kwam Idis Debruyne, een Belgische journalist, een verhaal houden over Barbara Ehrenreich en de kracht van onderzoeksjournalistiek. Barbara – voor mij een grote onbekende - heeft in de VS in haar journalistieke werk een stem gegeven aan groepen die niet of nauwelijks gehoord worden. Dat is zowel onderzoeksjournalistiek als participatiejournalistiek. Zij ontvangt hiervoor volgende week de Erasmusprijs. Na de lezing zouden drie onderzoeksjournalisten met elkaar in discussie gaan over dit onderwerp. Op mijn schoot lag een aantekenboekje en in mijn hand een over de datum zijnde balpen.

Mijn aantekenboekje is dicht gebleven, ik hoorde geen aansprekende zaken die ik mijn column zou kunnen gebruiken. Alleen het woord schildpadjournalistiek, gebezigd door Eric Alink, is mij bijgebleven. Schildpadjournalistiek staat kennelijk bij Eric synoniem voor onderzoeksjournalistiek. Traag voortbewegen om achter de waarheid te komen. En daar hebben we steeds minder zin in, ook ik. Het moet snel duidelijk zijn. 

Ik ben nu aan het onderzoeken en probeer nu als schildpad langs allerlei energieleveranciers te lopen nu mijn vorige energieleverancier failliet is gegaan. Wie is het groenst? Wie is het goedkoopst? Wie is het meest betrouwbaar? Het aanbod van leveranciers met dit predikaat is groot. Na een kwartier scrollen op mijn laptop was ik er wel klaar mee en koos ‘Pure Energie’. Dat klinkt veelbelovend. Maar of ze het groenst, het goedkoopst en betrouwbaar zijn? Ik weet het niet, maar ik weet wel dat schildpadgedrag mij niet goed past. Ik ben te gehaast!