In een andere werkelijkheid!

 

Als je naar een Limburgs museum gaat kun je niet om de Limburgse vlaai heen. En zo heb ik sinds lange tijd weer eens een onvervalste punt Limburgse vlaai, een punt rijstevlaai wel te verstaan, mijn smaakpapillen laten beroeren. ‘Wilt u er slagroom op?’, vroeg de restaurantmedewerker. Wat denk je? Hij taxeerde mijn postuur: ‘ik denk van wel’. Even later zat ik in het museum Van Bommel van Dam (VBVD) in de Posterij te genieten van een punt rijstevlaai. Terwijl ik in extase was van de lekkernij hoorde ik dat er een officiële aanvraag is ingediend bij de Europese Commissie om de Limburgse vlaai te erkennen als Beschermde Geografische Aanduiding (BGA). Wel een ingewikkelde term, maar de Limburgse vlaai verdient het. Naast de Bossche Bol vind ik de échte Limburgse vlaai onovertroffen.


Kortom, de punt rijstevlaai met slagroom was een aangename start van mijn bezoek aan het museum. Op bezoek bij de tentoonstelling van Melle Oldeboerrigter, één van de meest raadselachtige schilders van de twintigste eeuw. Eerlijk gezegd had ik nog nooit van hem gehoord. Ook van het VBVD-museum had ik nimmer gehoord. Dit bijzondere museum is gevestigd in de vroegere Venlose monumentale Postkantoor. De twee weldoeners hebben hun gehele kunstcollectie aan dit museum geschonken. Ze vertoeven niet meer op deze aardbol, maar leven voort in het naar hen vernoemde museum. In het museum werd mij verteld dat ze fan waren van kunstenaar Melle Boerrigter. Kennelijk sprak de hallucinerende wereld van Melle het echtpaar wel aan.


Mijn nieuwsgierigheid werd echter pas gewekt nadat ik het tv-programma ‘Nu te zien’ had gezien waarin een museumdirecteur je enthousiast probeert te maken voor een tentoonstelling. En dat lukte Marieke Uildriks, directeur van museum Jan. Op tv nodigde ze mij uit om naar de werken van Melle te gaan kijken en me te laten onderdompelen in zijn surrealistische wereld. Melle werd ook weleens 'de Amsterdamse Jeroen Bosch' genoemd. Zijn tentoonstelling heet niet voor niks: ‘schilder van een andere werkelijkheid’. Het museum hangt vol met hallucinerende landschappen met vissen, padden, achteloos rondzwevende genitaliën, menselijk gespuis en andere raadselachtige wezens. Twee keuzes: het spreekt tot je verbeelding of je vindt het maar niks.

Drie dames, die voor een schilderij stonden waar een paar fallussen van het doek spatten vonden het geheel nogal pornografisch. Ik stond toevallig ook bij het schilderij. Ze keken naar mij. Wat vindt u ervan? Ik vind het wel een eerbetoon aan de fallus, zei ik om de boel een beetje op te jutten. ‘Nou, nou, u durft’, zei de meest deftige van de drie. De andere twee dames lachten besmuikt. Ze liepen door naar een ander schilderij waar Melle ook weer met fallussen had gestrooid. Maar dat wisten ze nog niet. Intussen probeerde ik een beetje in het hoofd te kruipen van Melle om zo te achterhalen waarom hij raadselachtige en vervreemdere wezens schilderde. Zelf heeft hij dat nooit uitgelegd. Ongrijpbaar dus. Wel vond hij al in 1968 dat de mens het paradijs heeft verpest, En daar heb ik vierenvijftig jaren later niets aan toe te voegen. We leven inmiddels met nogal wat menselijk gespuis in een andere werkelijkheid!

Gun een ander het anders zijn

 

In de Vughterstraat hangt alweer de feestverlichting. Heel goed, want het is bijna elf elf. En als we dan weer nuchter zijn komt de stoomboot van Sinterklaas binnengevaren met in de kajuit de kerstman. Nog even en de kerstman dringt de Sint in de verdediging, want om in voetbaltermen te spreken: de kerstman gaat de Sint passeren. Gelukkig.geloof ik nog in de Sint. Hij en zijn Pieten halen - onder het gezang van ‘wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is een roe’- halsbrekende toeren uit om cadeautjes door de schoorsteen te gooien. Ik ga binnenkort mijn schoen zetten. Nu hoef ik geen cadeautje, maar ik heb wel boodschappenlijstje voor de goedheiligman.

Want wat missen we toch een goedheiligman of vrouw in onze samenleving. Iemand die ons de weg wijst naar een warmere wereld. Met warm bedoel ik niet de echte warmte, want die is alsmaar stijgende totdat we helemaal nat worden en niet meer boven de zeespiegel kunnen uitkijken. Nee, ik bedoel de menselijke warmte. Van de week interviewde ik voor een Buurtkrant een nog scherp van geest zijnde honderdjarige man. Toen ik vroeg: 100 jaar worden, hoe doe je dat? ‘Gewoon blijven ademen, vriendelijk blijven én gun een ander het anders zijn. Dat gun een ander het anders zijn had hij van moeder geleerd. Ik kreeg ter plekke kippenvel op mijn armen. Dat zegt een honderdjarige man. Hij verdient een monument op het Binnenhof, dacht ik. Temeer een ander het anders gunnen verder weg lijkt dan ooit.

Op de NOS-website las ik dat WK-ambassadeur Khalid Salman van Qatar had gezegd dat homoseksualiteit een mentaal defect is. Een ander hooggeplaatste witjurk vergeleek vrouwen met snoepjes waar een papiertje om hoort te zitten. En dat papiertje is dan de sluier. Eerder had oud FIFA-baas Blatter al gezegd dat het fout was om Qatar het toernooi te gunnen. Even leek het er toen op dat het naar de VS zou gaan, ofschoon mij dat nu het land is waar je niet moet zijn met al dwaze bewonderaars van meestervervalser Donald Trump. Maar dankzij inspanning van de toenmalige Franse president Sarkozy (heeft die niet in de bak gezeten?) is het toch Qatar gebleven die als tegenprestatie met veel geld uit het Dagoberts geldpakhuis eigenaar van de Parijse voetbalclub PSG is geworden. Het is dus niet de bal die rolt, maar het geld dat rolt.

Louis van Gaal is ook gereed om met zijn voetbalmiljonairs naar Qatar te vertrekken. Hij is niet blij met Qatar, maar ja: er moet wel worden gevoetbald én we moeten wereldkampioen worden. Misschien gaan ze nog een wijk bezoeken in Qatar, zegt hij. Van Gaal bedoelt waarschijnlijk een zandbak waar een kameel je ‘niets’ zeggend aanstaart. En om met knabbel en babbel te spreken ofwel met Frank en Ronald de Boer: 'het viel wel mee met het aantal doden bij de bouw van de stadions in Qatar. Het zijn aardige mensen die het goed menen'. En de uitspraken over homoseksualiteit en over de vrouwensnoepjes dan? Die moeten we maar met een korreltje zout, pardon zand, nemen. Ja, want de geldbelangen zijn te groot. En een ander het anders gunnen hebben de mensen die het verschil kunnen maken geen boodschap! 

De trein

Kedeng, kedeng. De trein rijdt alsmaar verder. Nou, dat is niet zo vanzelfsprekend meer. Het is meer van: rijdt ie wel of rijdt ie niet? Op het informatiebord staat dat je trein over 15 minuten vertrekt. Oké, je draait je om en loopt nog even een rondje. Over een goed over een uurtje ben je thuis, denk je. Niet dus. De trein gaat niet en je moet wachten op een volgende trein. Als die gaat, je weet maar nooit. Een NS-kantoorbediende, die ineens voor machinist moet spelen, heeft misschien wel in overspannen toestand het perron verlaten. Intussen zwelt de groep reizigers aan. Het wordt dringen in de trein, want niemand wil wachten op een latere trein. Dan maar boven op elkaar staan, maar wel zonder elkaars lichaam te raken. Dat mag niet, want daar komt narigheid van. Je wilt toch niet als een tweede Marco Borsato door het leven gaan, want dan zijn je dromen echt bedrog.

Waarom vertel ik dit allemaal? Ik ben afgelopen week driemaal met de trein naar verschillende bestemmingen geweest: Amsterdam, Arnhem en Strijp-s. De heenreizen verliepen soepel. De treinreizen naar huis verliepen ietwat hilarisch of chaotisch. In Amsterdam kon ik - omdat ik een dalurenkaart heb - pas om half zeven inchecken. Ik dacht: dat zal vast een rustige reis worden, de meeste reizigers zullen dan al wel thuis zijn. Niet dus. Het perron stond mudjevol, omdat er treinen waren uitgevallen. Heel sneaky ging zo dicht mogelijk bij het perron zodat ik haast op een rijdende trein kon springen. Het lukte me zowaar om een zitplaats te veroveren in een trein die alsmaar voller werd. Het leek op een soort van stapelkorting bij de supermarkt.Tijdens de reis naar huis heeft de conducteur wel viermaal zijn excuses aangeboden voor het ongemak, want je weet maar nooit of er een heethoofd in de trein zit.

De trein van Eindhoven naar huis verliep een dag later toch wat relaxter. Oké, er was een stroomstoring in de buurt van Boxtel, dus moest ik eerst naar Eindhoven Centraal om in de intercity naar Schiphol te stappen. De vers aangevoerde conducteur verwelkomde zijn reizigers op een beetje de komische manier. Hij zij: 'de eerstvolgende halte is Den Bosch, de stad van de Bossche Bollen. Als je geen haast hebt kun je hier nog even uitstappen voor die heerlijke Bossche Bol en de volgende trein pakken. Tenminste als deze rijdt'. Zo'n conducteur maakt het reizen wat relaxter. En wat zelfspot kan geen kwaad.

En dan de trein van Arnhem naar huis. De reis begon voortvarend. De pret was echter van korte duur, want vlak buiten het station ging de machinist vol in de remmen. Zelfs de koeien in de wei keken verschrikt naar de trein. Een paar minuten was het stil totdat de conducteur vertelde dat er een hond op het spoor liep. En nu was de machinist langs het spoor achter de hond aan. Iemand in de trein zei verbaasd: 'je gaat toch niet op de rails lopen, die machinist spoort niet'. Dat klopte, want de trein stond stil!

(Ver)wonderbox!

Heb je weleens van de wonderbox gehoord? Of misschien heb je weleens een wonderbox cadeau gekregen van iemand die jou toevallig aardig vindt. Het woordje wonderbox zal best wel associaties bij je oproepen, maar ik denk niet dat er meteen eten en hotelovernachtingen in je zullen opkomen. Toch zal de organisatie die de wonderboxformule heeft bedacht geweten hebben dat zo’n tweederde van de Nederlanders nog in wonderen gelooft. Een wonder is oorspronkelijk een theologisch begrip, maar heeft vooral een persoonlijk getinte betekenis gekregen. Kijk wanneer iemand heel ernstig ziek is gebeurt het wel dat naasten - tegen beter weten in - gaan bidden in de hoop dat de zieke weer beter wordt. Bidden, terwijl ze niet religieus zijn. Dan geloof je voor even in een wonder. Of dat helpt weet ik niet, maar mijn schoonmoeder zei altijd: ‘bidden in nood, helpt geen kloot’,


Het online bedrijf Wonderbox.nl. gelooft dus - net als een grote groep mensen- wel in wonderen, vandaar de wonderbox. En dat is natuurlijk heel slim van dit bedrijf. Ze halen van alles uit de kast om mensen in hun wonderen te laten trappen. Zo heb je de keus uit 1400 bonnen voor een ‘happy birthday’ party, 325 bonnen voor ‘drie dagen er tussenuit’, 3500 bonnen voor ‘Romantisch voor twee. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Je kunt het zo gek niet opnoemen of er is een wonderboxbon voor. Mijn partner had voor haar verjaardag ook zo’n bon gekregen. Ze koos: ‘drie dagen er tussenuit’. Maar om zelf op zoek te gaan naar een leuk tussenuitje gaat haar te ver.


Dus je raadt het al. Het werd mijn taak om door 325 mogelijkheden te ploegen voor een paar dagen er tussenuit. Dat was bepaald geen feest. In ons eigen land was dit uitje op weinig aantrekkelijke plekken mogelijk. De rest was allemaal in het buitenland tot Timboektoe toe. Nou ja, dat is wat overdreven. Eindelijk had ik dan toch een hotel gevonden in het Haagse, maar daar konden we slechts bepaalde periodes terecht én vooral niet in het weekend. Goed, dan maar verder zoeken. Zo kwam ik bij een landgoed in Almen bij Zutphen terecht. Na veel vijven en zessen lukte het zowaar om te boeken. Dat plezier duurde maar even, want het uitje in november kwam ons toch niet goed uit. 

Ik stelde voor om dit uitstapje te verplaatsen naar volgend voorjaar. Nee, dat kon niet. Want eenmaal geboekt met een wonderboxbon is geboekt of met de slager te spreken: 'een ons is een ons'. Er viel dus niets te schuiven. En kom je niet opdagen dan ben je gewoon de waarde van je bon kwijt. Zo zijn de regels van de wonderbox, zei de receptioniste van het hotel. Maar in ons geval was ze coulant. Als ik 7,50 betaal kan de boeking eenmalig worden verplaatst. Het moet niet gekker worden, dacht ik. Dus wat deed ik? Ik wilde iemand spreken van de firma wonderbox. Dat gaat zomaar niet. Ze zijn alleen via email bereikbaar, dan krijg je een standaard mailtje terug dat je bericht is ontvangen. En dan moet je nog een aantal dagen wachten op antwoord. Ik wacht nog steeds. Verwonderlijk zo’n box!

Geluk

Vorige week was ik bij een theatervoorstelling van Lucas de Man in de VF. Lucas is een Vlaming, maar bovenal een woordkunstenaar. Nu vind ik veel Vlamingen woordkunstenaars. Ze zijn veel origineler en subtieler in hun taalgebruik. En ik word ook niet boos wanneer een Vlaming iets zegt wat op het randje is. Dus je snapt het al: Lucas de Man kan bij mij niet stuk. Hij trad weer eens op in de VF. Meteen een kaartje gekocht voor zijn talkshow. Waar het over ging had ik nog niet scherp. Hij zou verschillende gasten uitnodigen om over een maatschappelijk thema te delibereren. Eenmaal in de VF zag ik op een billboard in de hal dat zijn theatervoorstelling over geluk zou gaan.


Geluk. Interessant, maar ook lastig. Wat is de definitie van geluk? Ik tikte op google het woordje geluk in. Ik las dat geluk vooral te maken heeft met de mate van tevredenheid in je. Het is voor een deel ook erfelijk bepaald of anders gezegd wat je bij je geboorte hebt meegekregen als gemoedstoestand. Als je maar voldoende endorfine en dopamine in je bagage hebt dan red je het wel. Maar het is ook afhankelijk van de situatie waarin je verkeert. Als ik geluk moet definiëren zou ik simpelweg zeggen: geluk is geen pech hebben. En het geluk was die avond met me.


Ik had namelijk het geluk dat ik op de tweede rij zat, dicht bij het podium. Zo kon ik alles goed zien en volgen, want mijn ogen zijn, ondanks mijn Eyelove bril, ook niet zo scherp meer. Onder mijn stoel lag een geplastificeerd wit vel papier met een viltstift en een gum om uit te vegen. En naast me zat een leuke vrouw, dat kon ik dan wel goed zien. Het beloofde een mooie avond te worden. Lucas had twee lieftallige assistentes meegenomen. Een muzikale kunstenaar achter een drumstel en een woordkunstenaar achter een laptop. Start de show zou Margriet van der Linden zeggen. Meestal gaat aan het begin van een voorstelling het licht uit in de zaal.


Dit keer niet, want van ons werd verwacht dat we zouden anticiperen van wat er op het podium wordt gezegd. Eigenlijk heb ik daar een godsgruwelijke hekel aan. Dat gevat doen of een kwinkslag maken, dat vind ik maar niks. Maar bij Lucas de Man was er geen ontkomen aan. Het geplastificeerde vel wit papier onder mijn stoel verleidde mij om mee te doen. En ja hoor, daar kwam de eerste vraag. Je kon erop wachten. Wat zegt geluk jou?, vroeg Lucas. Het mocht maar een woord zijn, dus geen verhandeling over geluk. Ik keek met een schuin oog naar wat mijn buurvrouw opschreef. Gelukkig was het leesbaar wat ze schreef. ‘Samenzijn’ schreef ze. Ik dacht: daar kan ik niet voor onderdoen en schreef solidariteit op het maagdelijk witte vel papier. Ik keek om en zag dat ik niet de enige was in de zaal die dit dacht. Dat noem ik nou: geen pech, maar geluk hebben!

Energie

Ik ben alweer ruim een week terug in het Bossche. En alles is nog zoals ik het achterliet toen ik op de laatste dag van augustus voor vier weken naar het Spaanse Fuengirola ging. Op mijn terugreis heb ik voor mijn stadgenoten als cadeautje de Spaanse zon en wat extra graden in mijn handbagage meegenomen. En ja hoor, de zon schijnt ook in het Bossche. Weet je, ik deel graag de mooie dingen van het leven met anderen. Zo ben ik nu eenmaal. Nu ik weer thuis ben lijkt het of ik maar heel even ben weggeweest. Bij thuiskomst groette de buurman alsof hij mij een dag tevoren nog had gezien. Intussen hebben de dagelijkse dingen zich weer aangediend zoals boodschappen doen. Wel nadat ik de bonusfolder van AH van a tot z heb uitgeplozen, want het zijn voor de gemiddelde burger bekommerde tijden geworden.

Bijna iedereen die ik spreek heeft het over de duur geworden levensmiddelen. ‘Het is niet normaal’, hoor ik om me heen. En gaat het niet over de prijzen in de supermarkt dan gaat het over de energiekosten. ‘Het is niet normaal’, hoor ik alsmaar. Er zijn mensen die zelfs de verwarming niet meer aanzetten, ook niet als het fris wordt. hoge daarover of over het wel of niet aandoen van de verwarming nu het ‘s avonds frisser wordt. Als ze mij vragen of ik zuinig ben met energie zeg ik bijna triomfantelijk: ik heb een vast contract tot januari 2025, mij kan niets gebeuren. Maar ik kan iedereen geruststellen: ook ik ben zuinig met energie en douche als de douche daar om vraagt.

Alhoewel ik nu wel meer energie zou willen hebben om dingen te doen. Zoals nu. Ik zit namelijk achter mijn laptop om een column te schrijven. De eerste 286 woorden zijn gelegd, maar het moeten er zo’n vijfhonderd worden. Nou ja, ik doe het natuurlijk mezelf aan. Het is geen verplichting, maar wel een leuke hobby. En dan werkt een stok achter de deur wel bij mij. Die stok achter de deur is het radioprogramma dat ik iedere donderdagmorgen met Dini en Herman presenteer. Het tweede uur begint na een gebruikelijk Beatlesnummer met mijn column. Een voorgeprogrammeerd stemmetje kondigt mijn column aan. Dat is een verzinsel van Herman. Heel leuk, maar dat betekent wel dat ik de dag daarvoor wel een column moet schrijven. En verdorie, het viel deze keer niet mee. Ik denk dat mijn hoofd nog op reces is in het relaxte Fuengirola. Dat klinkt flauw en dat is het ook, want er gebeurt genoeg.

Maar wat er gebeurt is gewoon niet leuk meer. Sterker, het is alsof we alleen nog stikstof in ademen én daar moeten we juist vanaf. Of dat we op tv-recensente Angela de Jong gaan lijken én daar moeten we ook vanaf. Vanmorgen dacht ik nog: hoe zal met Khadija Arib zijn. Bejubeld als Kamervoorzitter, maar verguisd als collega vanwege haar machtsmisbruik en schrikbewind. En daar komen nu mee, anderhalf jaar later en nog wel op een heel achterbakse manier. Ik dacht ook aan Johan Remkes, de vaandeldrager van de regering in barre tijden. Hij heeft gesproken en in 2030 moet de stikstofuitstoot gehalveerd zijn. Althans, Remkes wil nu 2030 nog niet loslaten. Ach, alles is vloeibaar. En de boer? Die ploegt op zijn trekker voort. Achteraf viel het schrijven van een column toch weer mee en het zijn zelfs 567 woorden geworden. (Eigenlijk 67 teveel)

De zon in het water zien schijnen

Het laatste weekend in Fuengirola. Over een paar dagen stap ik in Malaga op het vliegtuig naar Eindhoven Airport en dan hop weer naar Den Bosch. Het weer in het Bossche zal wennen zijn, want in Fuengirola is de hoofdrol voor de zon. Een zon die mij iedere dag vriendelijk wekt en bijdraagt aan mijn relaxheid. De zon is eigenlijk een vanzelfsprekendheid aan de Costa del Sol. En wat is er dan aangenamer dan het me laven in de zon, aan zee gegrilde sardines eten en een koel glas witte wijn drinken of een koud biertje. September is de mooiste maand om in Fuengirola te vertoeven, zei een Spanjaard tegen mij. Ofwel 'Septiembre el mes mas hermoso'. Wat kan een mens nog meer wensen? Het klinkt als uitverkoren zijn en dat is het misschien ook wel. 

De zon stemt mild. En als het effe kan voor iedereen schijnt of je nou rijk of arm bent. Maar je moet wel op de juiste plek zijn. En als de zon toch niet schijnt dan moet je proberen de zon in het water te zien schijnen. In het water zien schijnen? Maar dat wordt lastiger nu het water  schaarser wordt. De kans is niet denkbeeldig dat, na een energieplafond, er ook een waterplafond komt. Immers de scheuren in het plafond worden talrijker en allengs zichtbaarder. Nog even en al onze primaire levensbehoeften gaan door het plafond heen. De stucadoor van de regering is al bezig om de boel te stucen. 

In die zin verbaast het mij dat er in Fuengirola absoluut niet zuinig met water wordt omgegaan. Ik heb ergens gelezen dat er ook in Spanje een watertekort is. In het appartementencomplex waar mijn habitat is wordt iedere morgen rond de klok van half negen de waterkraan op volle toeren opengezet. Dan gaat spuitgast Isabel van het schoonmaakteam iedere tegel van het grote oppervlak rond het zwembad net zolang bewateren totdat de tegels glimmen. Dat doet ze met een precisie van een chirurg. Ze heeft haar blik slechts gericht op haar spuitwerk. Voor even glimmen de tegels, want de zon zorgt ervoor dat het water snel verdampt. En zo gaan er in mijn ogen dagelijks vele liters waters verloren. Hoe noem je zoiets: het water naar de zee dragen.

Isabel is niet de enige die het water naar de zee draagt, ook de gemeentereinigingsdienst kan er wat van. Iedere week gaan ze wel een aantal straten langs met een tankwagen vol water om de straten schoon te spuiten. Als je er toevallig langs loopt moet je nog uitkijken dat je niet nat wordt gespoten. Om er achter te komen waarom ze in Fuengirola zo in de ban zijn van de buitenboel nathouden heb ik dat in een restaurant aan een serveerster gevraagd. Ik wist dat ze de Nederlandse taal sprak, dat maakte het voor mij een stuk gemakkelijker. Ze keek me schaapachtig aan en zei: 'je moet de straten toch schoonhouden, anders worden ze vies'. Dat begrijp ik, maar het gebruik van water moet juist worden verminderd. 'Daar heb ik hier nog  weinig over gehoord. Wilt u nog een biertje?' Graag, en weg was ze. Moet ik dan maar als ik Fuengirola ben, net als Isabel en de serveerster, de zon toch maar in het water zien schijnen?