Herkauwen

Wat deed ik acht jaar geleden op 27 augustus? Ik zou het niet weten. Maar er is een social media platform die dat wel weet en dat is Facebook. Ik was toen een klein weekje in Amsterdam om op een eigenwijze poes te passen. Haar baasje was op vakantie. Een makkie dus en alle tijd voor mij om van alles te ondernemen in het Amsterdamse. Nou ja, ik moest wel om de twee dagen de kattenbak verschonen, want een poes houdt niet van een vieze kattenbak. En nu acht jaar later heb ik geen actuele herinnering meer aan dat weekje Amsterdam. FB daarentegen wel want die houdt alles bij of je het nou leuk vindt of niet. Mijn partner roept vaak: ‘stop toch eens met dat FB’. Lastig, want ik ben nogal nieuwsgierig van aard. En dan vind ik het wel leuk om herinnerd te worden aan deze herinnering, immers de dagen rijgen zich toch al zo snel aan elkaar. 

Soms weet ik niet of ik van voor of van achter leef. Mijn lieve schoonmoeder, die nu aan de overkant van de horizon is, zei eens: het leven is als een vingerknip. Nu ik zelf de beste jaren achter me heb, denk ik vaak: verrek zeg, ze heeft helemaal gelijk. Het is zo. En hoe ouder ik word hoe meer ik ervaar dat ik steeds meer met mijn gedachten afdwaal. Zo zat ik afgelopen zondagavond naar Zomergasten te kijken waar Femke Halsema te gast was. Bij een bepaald fragment vroeg mijn partner: wat zei Femke nou precies? Dan kijk ik haar onnozel aan en zeg: ik zou het niet weten. Maar je zit toch ook te kijken, zegt ze dan een beetje geïrriteerd. Ja kijken wel, maar echt luisteren kennelijk effe niet. Dan verzin ik een smoes en zeg ik dat het tv-geluid niet al te best is.

Dat is natuurlijk onzin, want ik ben met mijn gedachten op dat moment ergens en nergens. Zondag vertoefde ik in een polderlandschap waar koeien vreedzaam grazen om het gras wat ze eten eindeloos te herkauwen en dat terwijl de zon ondergaat om elders weer op te gaan. Herkauwende koeien, het is een fascinerend gezicht. Herkauwen, doen we dat als mens ook niet? Lijken we ook niet een beetje op de herkauwende koeien in de wei? Ik denk van wel. Maar het blijft jammer genoeg nodig om vaak dingen te blijven herkauwen. Afgelopen zondagavond zei Femke Halsema daarover bij Zomergasten heel zinnige dingen, onder andere: 'we moeten mensen niet beoordelen op hun afkomst, maar op hun opvattingen en hun daden'. En dat kunnen we niet genoeg herkauwen. Dat was al acht jaar geleden op 27 augustus al aan de orde en nog steeds. En dat? Dat is een waarheid als een koe!

Over fiasco gesproken!

 

Het is nog steeds komkommertijd. Alles staat op een laag pitje, maar niet in het Stadhuis. Daar zijn beleidsambtenaren, met het oog op morgen, druk doende met het maken van plannen van op z’n minst drie grote projecten. Je kunt dus niet zeggen dat de ambtenaar een lui paard is en alleen maar uit het raam kijkt. Vandaar dat ik expres lui paard schrijf, want als je dit woord aan elkaar schrijft wordt het luipaard, een roofdier die een snelheid van 58 km per uur kan halen. Met andere woorden: beleidsambtenaren kunnen hard werken en zijn bezig met allerlei stadse projecten, te weten een nieuw station, een imposante  stadsdelta en een grote woonwijk rondom station Oost. En zo transformeert ons grote dorp aan de Maas zich tot een soort Manhattan aan de Maas. Immers we gaan straks op New York lijken met al die woontorens. Ik heb horen fluisteren dat de Draak op het Stationsplein wordt vervangen door een waarachtig Vrijheidsbeeld.

Dat is natuurlijk ijdeltuiterij, maar we zijn intussen wel een populaire stad geworden en kennelijk wil ons gemeentebestuur mee in de vaart der volkeren. Stilstand is achteruitgang. En ook terugkijken op bijvoorbeeld het peperdure Theater aan de Parade project is niet goed voor het imago van ons stadsbestuur. Bovendien zijn de twee verantwoordelijke wethouders al vertrokken. Dus gaan we gewoon verder met peperdure projecten. Nu staat de bouw van een nieuw stationsgebouw op de agenda. De plannen hiervoor zijn al gepresenteerd. Een modern gebouw met veel glas en groen aan beide zijden. Ik vind het wel een passend ontwerp. Een stedenbouwkundig student vindt het daarentegen maar niks en wijst naar het fiasco van het Theater aan de Parade. Dat is trouwens - gelet op wat er daar gaande is - wel een passende naam voor ons theater: het Theater van het Fiasco waar leed en vermaak samenkomen. Maar ik dwaal af ofwel ik ontspoor.

Bij de plannen voor een nieuw station is de gemeente dit keer wel gevoelig voor de kritiek van de stedenbouwkundig student Daniel van der Weert, die zegt: ‘Wat de stad niet nodig heeft is zo’n standaard glazen doos’. Hij deed een open oproep, samen met burgerbeweging Architectuur City, om zelf een iconisch Centraal Station te ontwerpen. Intussen denk ik als fervent ov-reiziger: is het nodig dat er een nieuw station komt? Ja en nee. Het station behoeft wel onderhoud, maar voor mij moet ik gemakkelijk van A naar B kunnen reizen zonder al te veel ongemak zoals een haperende lift, roltrap of seinstoringen. Ook op een nieuw station zal er ongemak blijven. 

Er zijn nu zeven ontwerpen binnengekomen. De ontwerpen staan alle zeven op de site van het BD. De aandacht en de liefde in de ontwerpen voor de Bossche historie is enorm groot. Toen ik de ontwerpen bekeek dacht ik: gaan we nou een kerk of een klooster bouwen in plaats van een nieuw station? Beste Daniel, over fiasco gesproken: als je het over een fiasco hebt dan zijn het wel de zeven ontwerpen. Dan loop ik straks toch liever de met groen omgeven glazen doos binnen op weg naar een perron waar de trein mij van A naar B brengt!

Komkommertijd

Het is hoogzomer. Bijna iedereen is op vakantie en ligt met z’n luie reet op een strandbedje aan de Middellandse Zee of is stoer aan bergwandelen in de Alpen. Er zijn nu eenmaal sportievelingen en luiaards. Het is niet alleen hoogzomer, het is ook nog eens hoogseizoen, en dan gaan veel Nederlanders naar de hoogmis van de zomer ofwel op vakantie. In het hoogseizoen zijn ook de prijzen op z’n hoogst. Maar dat deert niet. Gisteren hoorde ik op de radio dat Schiphol in de zomermaanden 13 miljoen mensen van A naar B vliegt. It’s boardingtime!

Dan zou je denken dat je op de Bossche Markt een kanon zou kunnen afschieten zonder iemand te raken, maar dat is ook niet zo. De terrassen zitten gewoon vol. Toch staat alles op een laag pitje. We noemen dat komkommertijd. Jammer genoeg hebben we dat woord niet zelf bedacht, maar onze oosterburen. In het Duits klinkt het wel echt heel anders: ‘sauregurkenzeit’. Dat doet me wel eerder denken aan zure augurken dan aan komkommers. Maar dat mag de pret niet drukken. Komkommertijd is komkommertijd.

Komkommertijd is eigenlijk een periode in de zomer zonder belangrijk nieuws. Een periode waar de loomheid troef is en behoefte is aan relaxed doen, even ontstressen. Normaal gesproken zou dat moeten zijn, maar niets is normaal meer. Ontstressen in de vakantie lukt ook al niet vaak door het altijd maar moeten dat we onszelf opleggen. Bovendien stort de media-vuilniswagen dagelijks een hele bak oorlogsellende over ons heen. Komt dit nog bij mij binnen? Ja! Het is onverdraagzaam. Toch probeer ik het bij luchtige dingen te houden ofwel bij typische komkommertijd dingen. Liever ga ik dan op zoek naar nietszeggende of vermakelijke onderwerpen. 

Zo las ik in de krant dat de boekenwinkel van Kitty in de Hinthamerstraat Labubu’s verkoopt. Labubu is een knuffelmonstertje. Het schijnt een ware hype te zijn met dank aan natuurlijk Tik Tok. Het knuffelmonstertje is net is groter dan een smartphone. Labubu is een populair figuurtje omdat het twee dingen met elkaar verenigd. Het figuurtje ziet eruit als een schattig konijntje, maar hij heeft een enge grijns met scherpe tandjes en heeft een wat bijdehante blik. Het lijkt wel een mens. Waarom Labubu ineens zo populair is bij kinderen en kennelijk ook bij volwassenen is me ontgaan. Maar laat iedereen op de wereld gaan knuffelen met Labubu, dan hebben we voor altijd komkommertijd of sauregurkenzeit!

O moeder, wat is het heet

Oh moeder, wat is het heet. Dit was een Britse comedyserie, die in de jaren zeventig werd uitgezonden op de Nederlandse tv. Een serie om inderdaad heet van te worden. De comedyserie speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en gaat over een theatergroep die onderdeel uitmaakt van het Britse koloniale leger in Brits Indië . De groep wordt aangevoerd door de schreeuwerige sergeant-majoor "Shut up" Williams. Deze Williams is een echte legerman en vindt dat de theatergroep bestaat uit een stel mietjes. Die “Shut up” Williams doet mij anno 2025 aan iemand denken. Maar daar wil ik het niet over hebben. 

Nee, ik wil het even hebben over de achterliggende hete dagen. Ik heb toen ook minstens tien keer geroepen: o moeder, wat is het heet. Want dat was het. Die hitte! Het was buiten een complete bakoven die ik niet kon instellen. Ik vind het maar niks. In huis had ik alles hermetisch afgesloten. Balkondeur dicht, screens omlaag en ook nog eens de overgordijnen dicht.  

En zo leek mijn appartement op een gevangenisverblijf in blok H. Tijdens die paar hete dagen appte mijn zoon iedere dag een paar keer: 'je moet wel regelmatig drinken, pa'. Die bezorgdheid is mooi, maar het klinkt ook alsof ik al een beetje seniel aan het worden ben. Misschien is dat zo en heb ik dat door de hitte niet meer in de gaten. Nu was het gelukkig maar twee dagen tegen de veertig graden, maar wie zegt me dat dit een uitzondering is? Wie weet zit ik straks een week binnen te puffen en tot vervelens toe op NPO plus naar allerlei series te kijken. Ofschoon de Tour de France weer op gang komt met fatbiker Pogacar als favoriet. Alhoewel, wie weet worden er vanwege de hitte etappes geschrapt of ingekort.

Over de fatbike gesproken. Tijdens dat warme weer heb ik ‘s nachts ook nog een heel raar gedroomd. Nu droom ik vaak, maar dan weet ik dat de volgende morgen niet meer. Maar deze droom wel. Ik had een fatbike gekocht bij een iPhone winkel en dat terwijl ik de fatbike de oorlog heb verklaard. Wat je allemaal niet kunt dromen in zo'n tropische nacht. Wat gebeurde er? Ik was een Phonehub winkel voor een nieuwe smartphone. De verkoper zei: bij aanschaf van een nieuwe smartphone krijg je korting op een fatbike. 

En zo scheurde ik even later in mijn droom op een fatbike dwars door het centrum. En als mensen boos keken omdat ik zo hard scheurde, stak ik mijn middelvinger op. Dat gebaar hoort bij een fatbiker. Bij de nieuwe rotonde aan het Kardinaal van Rossumplein ging het echter fout. Ik miste een bocht en belandde in de Zuid-Willemsvaart. Al spartelend schrok ik wakker en voelde meteen aan mijn nogal klamme bovenlijf. O, ik ben er nog. Het eerste wat ik riep was: o moeder, wat is het heet!

Aftands Grieks bootje

Pas zat ik nog in een zonnig Kos op een strandstoel aan een azuurblauwe vredig kabbelende zee. Voor mij dobberde een stuurloos aftands Grieks blauwwit bootje. Terwijl ik daar naar keek, moest ik even denken aan de politieke theaterkaravaan die vanaf komende zomer weer langs komt. Overal zullen er weer theatervoorstellingen of one-(wo)man-shows op de agenda worden gezet om ons opnieuw te verleiden tot een stem op. Ja, op wie? Een goede vraag? Het politieke theater doet mij sterk denken aan het vroegere theaterfestival Boulevard of Broken Dreams. Nee, dan gaat het zeker niet om de inhoud, maar om de laatste twee woorden: ‘Broken Dreams. Daar worden we namelijk in de politiek constant mee gefêteerd. Veel zeggen, niets doen. En zo gaat altijd.


Op het jaarlijkse theaterfestival de Boulevard word ik ook vaak gefêteerd op "broken dreams", maar dan voelt het heel anders. Immers zo’n theaterfestival doet ertoe, prikkelt je zintuigen en laat je genieten van kunst en cultuur. Een theaterfestival noem ik zuurstof voor de geest. Het vergroot je denkvermogen en biedt je de kans om breder en dieper naar maatschappelijke vraagstukken te kijken. Om verdraagzaam te zijn, met elkaar in gesprek te gaan en meer begrip te tonen voor hen die het niet gemakkelijk hebben in onze samenleving. Door dan vaker in de spiegel te kijken kunnen we van elkaar leren.

Of toch niet? Ik denk ook van niet. Een aantal partijen aan vooraf de rechterkant denkt daar duidelijk anders over. Intussen heeft de verkiezingskoorts al een ongezonde temperatuur aangenomen. Op de verschillende partijcongressen wordt nu al elkaar de maat genomen met vooral de mensonterende oorlog in het Midden Oosten als splijtzwam. Want kom niet aan Israël. Hoe het verder moet weet ik ook niet. Ik weet alleen dat het oog om oog, tand om tand handelen, wat nu gaande is, ons verder van de beschaving en de democratie zal doen geraken.

En over democratie gesproken. Eind oktober gaan we dus opnieuw naar de stembus om onze stem uit te brengen. Dat we de vrijheid hebben om te stemmen is absoluut heel mooi, maar dit keer twijfel ik. En weet je waarom? Ik geloof niet echt meer in het politieke theater. Het gaat vaak om eigen gewin. Ook het publieke applaus voor de politiek is inmiddels minder geworden. Het politieke theater is dat Grieks bootje geworden dat ik in de haven van Kos stuurloos zag dobberen. Eigenlijk vind ik het huidige politieke systeem zo goed als failliet. Ik denk dat het de hoogste tijd wordt voor bekwame onafhankelijke bestuurders, die niet links of rechts denken, maar vanuit hun specifieke kennis en kunde ons land op de rails houden en toekomstbestendig proberen te maken. Ook dan zullen er vast ‘broken dreams’ volgen, maar die zullen dan vast niet naar links of rechts wijzen!

De Amandelboom

Afgelopen zondag was het 4 mei. Een gewone zondag zoals alle andere zondagen. Niets bijzonders dus. Gewoon een beetje later opstaan, wat trager het dagritme zoeken. Buiten keek het frisser, de bomen wuifden meer en het zonnetje scheen flauw door de licht bewolkte lucht, terwijl zaterdag, spreekwoordelijk gesproken dan, de mussen nog bijna van het dak vielen. Op die zomerse zaterdag ben ik voor het culinair tapas happen op mijn ebike nog heen en weer gefietst naar vrienden in Veghel. Eenmaal buiten aan tafel kwam van alles voorbij, maar niemand repte een woord over 4 mei, de dag van de dodenherdenking. Kennelijk had niemand de behoefte om hier iets over te zeggen. Ook ik niet. 

Wat moet je er eigenlijk nog over zeggen? Er is al zo vaak in de vele verhalen die worden verteld gezegd: het mag nooit meer gebeuren. Ook nu weer werden die woorden, zij wat omfloerst, gezegd. In mijn ogen verbleken deze woorden langzamerhand nu in de wereld op cruciale plekken het oorlogsvuur woedt. De woorden die op 4 mei worden uitgesproken voelen nu alsof ik naar de bieb ga om een literaire thriller-achtige roman te lenen. Een roman die me in ‘s nacht in slaap sust

Onlangs heb ik op mijn vakantieadres het boek De Amandelboom gelezen. Het is een hartverscheurend verhaal over Ichmad, een Palestijnse jongen, die met zijn familie in de Westelijke Jordaanoever woont en dagelijks de agressie ondergaat van het Israëlische leger en van plek naar plek verdreven wordt. Ichmad is echter een onverwoestbare man die ondanks alle verschrikkingen hoop en naastenliefde liefde in zich blijft dragen. Ik heb het boek in een adem uitgelezen, terwijl 4 mei naderde.

En zoals ieder jaar was er 4 mei op tv veel aandacht voor de verhalen van Joodse mensen. Het is goed dat deze aangrijpende verhalen nog steeds worden verteld, maar ze hebben jammer genoeg voor geen meter impact meer. Sterker nog, de angst voor een oorlog waarin wij kunnen worden meegezogen, wordt allengs groter. Ik weet niet zo goed meer wat ik aanmoet met dodenherdenking op 4 mei. Op die dag kondigde ook nog de Israëlisch extreemrechtse regering aan om onverminderd door te gaan met het verdrijven van het Palestijnse volk uit Gaza.

Maar zodra je hier wat van zegt ben je een antisemiet. Kom niet aan Israël. We hebben nog steeds last van ons schuldgevoel jegens het Joodse volk. En om die reden komt er haast geen land tegen deze genocide in opstand. Onze premier vindt de situatie zorgelijk. Punt! Na de dodenherdenking hebben we als gebruikelijk de dag erop overal uitbundig bevrijdingsdag gevierd met ‘s avonds op tv het bevrijdingsconcert op de Amstel. Jeangu Macrooy zong: ‘ Ik geloof in jou en mij’, een liedje van Boudewijn de Groot. Mijn gedachte dwaalde af naar Achmed uit het boek De Amandelboom, naar zijn hoop en naastenliefde.

.

Stroomstoring

De tijd voelt als een vliegtuig dat in no-time van A naar B vliegt. En zo zijn vier weken Fuengirola alweer verleden tijd, alsof ik een dagretour had geboekt! Niets is minder waar, want het waren vier mooie weken met een bijzondere apotheose. De laatste maandag van mijn verblijf deed de stroomvoorziening geheel Spanje een groot aantal uren in de pauzestad belanden. Het leek op zoiets als een totale zonsverduistering. En ik had dit in eerste instantie helemaal niet door.


Vol goede moed ging ik rond half een met de bus van Fuengirola naar Malaga om nog effe wat kunst van Picasso figuurlijk mee te pikken. Na drie kwartier naderde de bus de halte waar ik zou uitstappen. Ik zag wel dat bij verschillende kruispunten in Malaga het verkeer werd geregeld door driftig zwaaiende politieagenten. De verkeerslichten hadden kennelijk een snipperdag, dacht ik nog. In de bus hoorde ik wel dat de chauffeur druk in gesprek met een paar passagiers. Maar ja, mijn Spaans reikt niet verder dan een stuk of wat woorden.


In het centrum van Malaga was het, zoals altijd, heel druk. Malaga is heel populair bij Nederlanders. En dat maakte het voor mij gemakkelijker om erachter te komen wat er speelde. Een vrouw zei: ‘je kunt nergens  koffie drinken. Zou er wat aan de hand zijn’? Haar partner haalde zijn schouders op. ‘Weet ik veel. Misschien is de koffie op’, zei hij nog lachend. Ik nam de proef op de som en streek neer op het terras van El Mimbre vlakbij de kathedraal. De kathedraal had inmiddels ook al zijn deuren had gesloten. O, God nog aan toe, riep ik en zette me neer op het terras. Ik bestelde een cortado. Maar dat lukte niet. Een stroomstoring was gaande! Ach, dat zal wel snel verholpen zijn, maakte ik mijzelf wijs.

En met die gedachte liep ik richting Picasso Museum, want daarvoor was ik deze maandag naar Malaga gegaan. Normaal staat er een rij wachtenden voor de deur van het Picasso Museum. Nu niet. Ik kon zo naar binnen lopen. Al kijkend naar de werken van de onmiskenbaar grote meester werd ik langzamerhand toch een beetje nerveus. Immers, ik moest nog terug naar Fuengirola. Misschien rijdt de bus wel niet. Tsja, wat dan? Ik had alleen geld voor de bus. En pinnen? Dat kon ik wel vergeten. Dus gewoon rustig blijven, blijven doorademen en hup naar het busstation.


Bij het busstation stond inmiddels een rij mensen van Malaga naar Tokio, allemaal mensen die met de bus mee wilden en ook nog eens naar Fuengirola. Halverwege de rij bleef ik als de vermoorde onschuld stilstaan. Dat werd me niet in dank afgenomen. Als blikken konden doden! Ik moest achteraan aansluiten. Laat ik nou altijd gedacht hebben dat Spanjaarden heel vriendelijk zijn, maar in de tijden van chaos is alles anders. Met tegenzin liep ik naar het eind van de rij. Dat wordt nachtwerk. En dat viel reuze mee, want een klein uurtje later zat ik dan toch in de bus naar Fuengirola. Als ik daar ben zal de stroomstoring vast voorbij zijn. En dat was op z’n Hans Klok’s gezegd: een illusie. Pas vlak voor het ochtendgloren was er in Fuengirola weer licht in de duisternis!