Monday, Monday

Vandaag is het, na een fraai zonnig en winderig weekend, opnieuw een aangename dag. Maar toch. Het verandert niets aan mijn hekel aan maandag. Dat had ik al als kind. En dat is nooit veranderd. Op maandag vullen mijn neusgaten zich namelijk vaak met een soort van wasgeur. Hoe komt dat? Vroeger begon mijn moeder op zondagavond al met de wasvoorbereiding. Alle vuile wasgoed werd verzameld en in een ouderwetse wastobbe ondergedompeld. Die wastobbe werd dan op maandagmorgen gevuld met water en een wasmiddel. Mijn moeder gebruikte toen, zover ik me nog kan herinneren, Sunlight Zeep of iets van een zachte groene glibberige zeep. De zachte groene zeep zat in een soort karton waar nu de rinse gladde appelstroop in wordt verkocht. 

Kijk, in de jaren vijftig was het wassen nog ouderwets handwerk. Later deed een enchte wasmachine zijn intrede, maar dan voor mensen die beter bij kas zaten. Bij ons heeft het nog wel even geduurd voordat er wasmachine zijn opwachting maakte. En zo trok de wasgeur op maandag nog een hele poos door ons huis. Nee, de maandag was voor mij geen feest. Ook later op maandag naar mijn werk gaan vond ik geen feest. Maar dat kwam niet alleen door de geur van de was, dat zat dieper. Ook de geur van het weekend zat nog in mijn neus. Vaak draaide ik s’maandags ‘Monday, Monday’ van de Mama’s en Papa’s, dat klonk als  een soort van wasverzachter.

Ik heb er geen trauma van overgehouden. Alhoewel, de wasgeur komt nog regelmatig voorbij op maandag. Hoe noemen ze dat bij de therapeut? Verdrongen herinneringen. Dat zal het wel zijn. Nu zou je denken dat, omdat in het huidige tijdsgewricht niet specifiek meer op maandag wordt gewassen, de wasgeur in mijn neus ook als sneeuw voor de zon is verdwenen, toch?  Niet dus,! En dat los van het feit dat wij bij voorkeur ook in de daluren wassen, dat scheelt stroomkosten. Bovendien is de was doen ook een stuk gemakkelijker geworden. Een kwestie van vullen,  programmeren en draaien maar.

Nu ik het toch over maandag heb. Het is ook zo’n dag waarop ik meestal een rondleiding met de stofzuiger maak door ons appartement. Dat is ook zo’n maandagritueel geworden. Als een echte bokser laat ik de wasgeur overstijgende stofzuiger alle hoeken van de kamer zien. Je snapt het al. Als ik dit bij elkaar optel, dan is een plus een de druppel die de emmer ofwel de wastobbe doet overlopen. Monday, Monday, it won’t go away!

De huishoudhulp

Gisteren vroeg mijn huisgenoot: ‘wanneer ga je de ramen lappen? Hoe lang is dat nu geleden?´ Je kunt amper nog naar buiten kijken’, voegde ze er nog aan toe. Niet zo overdrijven, zei ik meteen. Ik kan nog alles zien wat ik wil zien. En daar zit nou precies ons verschil van inzicht. Bij ons is het meer het spelletje: ik zie. ik zie, wat jij niet ziet. En daarom is het slimmer om een huishoudhulp te gaan zoeken. Niet dat die talrijk zijn, maar het is het proberen waard. De huishoudhulp! In die context hoorde ik dat voor gemeenten het aanvragen van huishoudelijke hulp een toenemende kostenpost is. Hoe komt dat zo?

Ouderen, en die zijn er verrekte veel, doen steeds meer een beroep op huishoudelijke hulp omdat ze zelf niet meer hun huis kunnen schoonmaken. Nou, daar hoef je volgens mij niet oud voor te zijn. Ik heb er altijd al een broertje dood aan gehad. Alleen het stofzuigen al, vind ik een strafexpeditie. Maar goed, daar wordt verschillend over gedacht. Er zijn mensen die het een genot vinden om met de stofzuigerslang acrobatische toeren uit te halen. Als ik met de stofzuiger in de weer ben dan is dat ook een soort van acrobatiek omdat de snoer overal achter schiet en blijft hangen. Bovendien is mijn alziende huisgenoot achteraf niet zo snel tevreden. Ze weet altijd nog achtergebleven vlokken op te sporen. 

Maar dat is ons probleempje. Het gaat mij nu om ouderen die huishoudhulp aanvragen bij de gemeente. Dat wordt namelijk nogal een dingetje, want ouderen zullen eerst een fitnessprogramma moeten ondergaan. De fysiotherapeut gaat dan onderzoeken of ouderen door de sporten weer fit genoeg worden om toch zelf hun huis te cleanen. De gemeenten noemen dat werken aan de zelfredzaamheid. Ik zou eerder pogen om de vier coalitiepartijen, in plaats van ouderen, naar de fysiotherapeut te sturen om aan zelfredzaamheid te werken. 

 

Op tv vertelde Jenny van 84 en Wijnand van 88 in hun, met rustieke eikenhouten meubels ingerichte woonkamer, dat ze de oefeningen bij de fysiotherapeut als vernederend hadden ervaren. Van de fysiotherapeut moesten ze samen op de grond gaan liggen en zich zelfstandig omhoog zien te komen. Dat ging natuurlijk niet. Vertel mij wat. Ik ben jonger als Jenny en Wijnand, maar dat lukt mij ook niet meer. Alsof de vernedering al niet compleet was moesten de arme mensen zich vervolgens naar een bank rollen om zo moeizaam overeind te komen.

En daarna moest Wijnand ook nog een potje gewichtheffen doen. De fragiel uitziende man had al een paar operaties op zijn cv staan. Ik hoopte voor hen dat er ook een ambulance was geregeld. Dat doe je toch niet! Maar kennelijk heeft de fysiotherapeut daar geen boodschap aan. Als ze maar fit worden zal hij denken, want dat scheelt de gemeente extra uitgaven. Het moet niet gekker worden in deze toch al hartstikke gekke wereld. Van dit respectloos plan zakt letterlijk mijn broek af, die ik vervolgens weer moet optrekken. En eerlijk gezegd kost mij dat ook al moeite. Laat staan dat ik ook nog de ramen moet gaan lappen!

Stille macht!

We leven steeds meer in de wereld van kunstmatige intelligentie. Nog even en we kunnen het denkvermogen in onze bovenkamer voorgoed op de pauzestand zetten. Het wordt alsmaar gekker. Vorige week hoorde ik in het journaal dat je met Mona Lisa, het beroemdste schilderij van Leonardo da Vinci, voortaan een babbeltje kunt maken. Een babbeltje. Waarom? Op Wikipedia kun je al van alles lezen over deze Italiaanse dame. Het schilderij van Mona Lisa hangt in het immense grote museum het Louvre. Dagelijks wordt zij bewonderd door massa’s mensen, alsof het de Heilige Maagd Maria is. Wat jaren terug heb ik ook een keer in het Louvre rondgelopen, alleen was ik het schilderij van Mona Lisa bijna voorbij gelopen. Zo klein is het. Maar dat zal vast niet boeiend zijn voor mijn columnlezers. Wat ik wel boeiend en tegelijkertijd eng vind is de invloed van kunstmatige intelligentie. Maar ook het gemak ervan is boeiend.

Ik was dit keer op zoek naar inspiratie voor een nieuwe column. Van wat ik nu hoor, zie en lees in de media word ik niet vrolijk. En dus sinds kort heb ik voor het gemak ook de app ChatGTP op mijn smartphone. Je kunt alles vragen. Niet dat je overal een passend antwoord op krijgt, maar het helpt je wel op weg. Ik vroeg een tip voor een column. En ja hoor. Ik kreeg eerst wat vragen. Moet het luchtig zijn, maatschappijgericht, teder of confronterend? Ik koos voor teder. En wat kreeg ik te lezen: ‘De stille macht van kleine gebaren'. Soms zit kracht niet in grote woorden of daden, maar in iets kleins. Iets schijnbaar onbenulligs, iets wat de ander misschien alweer vergeten is, maar wat je bijblijft’. Nee, dit had ik zelf niet bedacht. 

Wat is me de laatste dagen bijgebleven? Eigenlijk niets dramatisch, geen wereldschokkend nieuws. Het gekke is dat ik niet echt meer in de stress raak van het dagelijkse nieuws, dat soms wel gewoon even als te veel voelt. Maar dan ga ik wandelen of ga ik naar een film in de VF. Ik heb tenslotte niet voor niets een Cinevillepas. Pas liep ik door het Gasthuiskwartier. Het was best koud. Dus had ik mijn muts op en een koude blik. Er liep een jonge vrouw voorbij. Ze schonk me een warme glimlach: Geen opdringerige blik, geen woorden, alleen een oprechte, vriendelijke glimlach. Even keek ik verbaasd op, alsof ik vergeten was dat vriendelijkheid zomaar kon bestaan. Bovendien dacht ik: ik lig nog goed in de markt dankzij haar glimlach. Het stelde niets voor. En toch was het alles voor mij op dat moment. Nu is het bijzondere van deze column dat ChatGTP een aantal zinnen voor mij heeft geschreven. Dat is het gemak van ChatGTP, maar de volgende keer schrijf ik mijn column weer helemaal zelf. Dat voelt toch beter!

Het theater van het verdriet

Vorig jaar, ergens in maart op een koude winteravond, opende koning Willem-Alexander het nieuwe theater aan de Parade. Op een foto in het BD proost de koning met Alex Kühne op de toekomst van het prestigieuze nieuwe theater. In de zaal zitten de genodigden te wachten, voordat de voorstelling ‘wie gaat dat betalen’ begint, op de binnenkomst van de theaterdirecteur en de koning. Na een klein half uurtje vindt de koning het welletjes, de gladde zitting van de stoel zit niet prettig. En weg is ie met zijn dienstauto. Op weg naar zijn Máxima die op het koninklijk toneel op hem wacht. Gelukkig hoeft de koning zich geen zorgen te maken over de miljoenen die zijn theater jaarlijks kost.  

En dat kunnen wij niet zeggen over ons nieuwe Theater aan de Parade. Dit theater heeft zo'n 83 miljoen gekost. Beduidend meer dan begroot. En nu, nog geen jaar na de opening, moeten er al vele miljoenen worden opgehoest om het theater in leven te houden. Theaterdirecteur Alex Kühne heeft, omdat hij kennelijk niet tot tien kon tellen, het podium inmiddels verlaten. Ook de destijds verantwoordelijke wethouder Huib van Olden is achter de coulissen verdwenen. Ik vrees dat Huib voor de aanvang van de bouw van het nieuwe theater verzuimd heeft om eerst zijn oren bij Specsavers te laten controleren. Een gehoorapparaat was namelijk geen overbodige luxe geweest. Externe adviseurs riepen toen al dat het financiële plan uiterst wankel was. 

Maar ja, bij de gemeente gaat het ook om prestige. Dus vooral niet toegeven aan kritische geluiden. En ook weten we allemaal dat in de praktijk een ambitieus project altijd veel meer kost dan begroot. Het is nooit anders geweest. Het is net als boodschappen doen, die worden wekelijks ook alsmaar duurder. Terwijl het gemeentebestuur in rep en roer is over het theater loopt er nog een groot project in onze stad, de verbouwing van de bibliotheek. De buitenkant hiervan is helemaal ingepakt. Ook dit is een ambitieus project met veel uitdagingen. Aan deze gigantische renovatie hangt een prijskaartje van 31,7 miljoen, maar let op: we zijn pas halverwege. Op de prijskaartjes die door mijn handen gaan staat vaak een sticker met daarop een leuk kortingspercentage. Dat is heel wat anders. We zullen zien of de bieb straks naast het uitlenen van boeken ook geld moet gaan lenen om te overleven.

Maar dat is voor later. De vraag is nu: hoe moet het verder met het Theater aan de Parade? De Bossche schriftgeleerden in het Stadhuis gaan nu een theaterstuk schrijven met daarin vast een spannende slotscène in de sfeer ‘ wie zal betalen Zoete Lieve Gerritje’. Laat me raden: ik vermoed dat de kaartjes duurder worden en een aantal medewerkers van het theater via de artiestenuitgang de zaal verlaten. Een gelukkige bijkomstigheid is de verkoop van kaartjes, veel voorstellingen zijn volgeboekt. Daar ligt het dus niet aan. Nee, het ligt vooral aan de slechte acteerkunst van twee mensen die het theater laten bloeden in plaats van bloeien. En zie: het theater aan de Parade is vanaf heden ‘het theater van het verdriet', met in de hoofdrol Mike van der Geld en Huib van Olden!

Doemdagklok

Wist je dat er een doemdagklok bestaat? Ik in ieder geval niet. Nu begrijp ik wel dat we op een dag naar de verdoemenis gaan. Maar ja, die dag is gelukkig ongewis. De enigen die het echt weten zijn de Jehova getuigen, tenminste dat heb ik ze weleens horen verkondigen. Dan hebben ze het over de dag des oordeels. Daarom ben ik aan het kijken of ik een eiland kan vinden waar ik alsnog kan overleven. Nee, ik kies niet voor Groenland, want daar heeft tsaar Trump al een dwingend bod op gedaan. Het eiland is om verschillende redenen voor hem van strategisch belang. China wil Groenland ook. Die zou ik het dan nog eerder gunnen, want ik houd veel van Chinees eten zoals bami speciaal of bami pangang.

Nou zullen jullie vast denken dat ik allemaal flauwekul aan het verkopen ben. Dat is ook wel een beetje zo, maar de doemdagklok is er wel. Nu hebben wetenschappers de doemdagklok nog iets dichter bij middernacht gezet. De klok is van 90 naar 89 seconden voor middernacht gegaan. Dat tijdstip staat symbool voor het einde der tijden, veroorzaakt door ons toedoen. We zijn weer seconde dichter bij het doemscenario gekomen. Maar wat is een seconde? Je zult maar in de finale van De Slimste Mens zitten en je heb nog 1 seconde om je tegenstander eruit te knikkeren. Dat is een kansloze missie en dat bedoelen de wetenschappers natuurlijk ook.

De doemdagklok bestaat al sinds 1947 en is bedacht door wetenschappers uit Chicago. Deze wetenschappers hebben een lijst van gevaarlijke ontwikkelingen opgesteld: ze wijzen onder meer naar besmettelijke ziekten, kunstmatige intelligentie en de conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten. Maar ook naar de toename van extreme weersomstandigheden. Bovendien vrezen ze voor de toenemende nucleaire dreiging in de wereld. Wie niet?

De wetenschappers willen een wereldwijdgesprek starten over de gevaren waar ze wakker van liggen. Nu is het vervelende dat mensen die ervan wakker zouden moeten liggen er helemaal niet wakker van liggen, sterker nog: ze hebben de godganselijke dag hun ogen toe. En dat zijn juist de mannen die nu de lakens uitdelen. Het zal ze een worst wezen. Nu ben ik zelf ook een man, maar niet zo’n man die iedere dag roept: George first. 

Zo aan het eind van mijn column heb ik inmiddels een eiland in het vizier: dat is Rottumerplaat. In 1971 bivakkeerden Godfried Bomans en Jan Wolkers hier een week in totale afzondering. Dat viel hen niet mee, maar ze maakten wel bijzondere dingen mee. De enige verbinding met de bewoonde wereld was toen een radioverbinding. Ze hadden geen tijd om aan een doemdagklok te denken. Wat wil ik? Ik heb nog 1 seconde bedenktijd!

In de rij staan

Het is nog even weg, maar de in- en optocht is in aantocht. Nog zo'n 33 nachtjes slapen en dan is het weer carnaval in Oeteldonk. Afgelopen weekend zag ik de roodwitgeel kleuren alweer voorbij komen. Verlangend naar carnaval wapperden ze om de halzen van twee jonge mannen. In hun kouwe knuisten hadden beiden een trompet. Ze waren op weg naar café de Basiliek op de hoek van de Hinthamerstraat. Café de Basiliek ligt precies in de schaduw van onze ouwe Sint Jan, de echte basiliek. In café Basiliek is het bijna altijd feest. Het is een op en top ouderwetse bruine kroeg waar jong en oud gezamenlijk hun biertje hijsen. Met carnaval zal het vast weer buiten in de rij staan zijn om binnen te geraken met of zonder trompet.

Maar het is nog niet zover. Ofschoon voor de meeste Bosschenaren het carnaval het orgasme van het jaar is heeft onze stad nog een primeur te bieden. De Crazy Crumble! En dan bedoel ik niet die idiote Trump. Nee, de Crazy Crumble is een lekkernij die inmiddels een hype is geworden in onze stad. Het concept is zo’n beetje overgewaaid uit de wereldstad Londen. Ik wilde eerst niet verklappen wat het zo lekker en onweerstaanbaar maakt, maar ik doe het toch. Als is het maar om jullie te verleiden. Het is een warme appelcrumble met kaneel, crumble laag, romige vanillesaus en een knapperig laagje gekarameliseerde suiker.

In het weekend staan rijen mensen bij Pilkington in de Torenstraat buiten te wachten om deze lekkernij te kopen. Kennelijk is ie om te smullen. Net als bij Bossche Bol van Jan de Groot. Ook daarvoor staan mensen van heinde en verre buiten in de rij. En zo heeft Den Bosch naast carnaval nog twee in de-rij-staande publiekstrekkers. De Crazy Crumble moet net als de Bossche bol heerlijk van smaak zijn, tenminste aan de gezichten van de mensen te zien. 

Ik heb nog geen Crazy Crumble verorberd. Dat komt omdat het in de rij staan niet mijn hobby is. Alhoewel het in de rij staan wel goed is voor sociale contacten. Het zal niet lang meer duren voordat ik van de Crazy Crumble ga proeven. De Crazy Crumble komt voor mij, net als carnaval, steeds dichterbij. Niet dat ik op stap ga, maar ik ben wel blij dat we inmiddels een nieuwe Oeteldonkse minister-president hebben en dat is Bosschenaar Jeroen Dona.

Jeroen Dona is ook de baas van het entertainmenttheater MainStage en ook een onvervalste carnavalsvierder. Kortom, entertainment is hem met de paplepel ingegoten. Nu ken ik Jeroen nog een beetje uit mijn Malmberg tijd. Dus ik denk dat er een goed kwakende oetel uit het drassige moeras omhoog is gekropen om het ongeregelde Oeteldonksche clubzootje weer in de rij te krijgen. Jeroen moet nu als de wiedeweerga op zoek naar een nieuwe Prins Amadeiro. Dat wordt nog een hele klus, want ze zullen hiervoor niet in de rij staan. Over zo’n vier weken moet er een prins of prinses Amadeiro staan die even lekker smaakt als een Crazy Crumble en zich een Bossche Bol voelt! 

Hoop!

Wat doen de meeste mensen op een dinsdagavond in januari terwijl het buiten tegen het vriespunt aanschuurt? Dan maak je vast nog geen plannen voor het weekend. Immers, het weekend lijkt dan nog ver weg. Dus vermoed ik dat velen, net als ik, een beetje zappen op de tv. Van NPO 1 naar RTL4 en terug. Deze dinsdagavond was er niet veel soeps op tv. Bovendien komen al die talkshows zo onderhand mijn neus uit. Daarentegen vind ik de pas begonnen serie ‘Het Hoge Noorden' wel te pruimen. De schitterende witte landschapsbeelden vind ik indrukwekkend, ofschoon ik niet snap wat Nederlanders te zoeken hebben op deze eindeloze verlaten en stille vlaktes. Wie gaat er nou door de sneeuw ploeteren om vooruit te komen. Bovendien kom je geen mens tegen voor een praatje. Ik zou helemaal ontheemd raken én daar heb ik nou net geen zin an. 

Maar om de krant digitaal verder uit te pluizen had ik op deze dinsdagavond ook geen zin in. En zo lag mijn iPad als een spinnende poes werkloos op mijn schoot. Het enige leuke artikel dat ik was tegengekomen ging over Paus Franciscus. De hoogbejaarde man heeft een autobiografie geschreven met de titel ‘Hoop’. Kennelijk durft de paus nog te hopen. Volgens mij kan hij nog slechts hopen op een plekje in de hemel, als die al ergens rond cirkelt in het heelal. Niemand die het weet, ook de paus niet.

Eerst wilde paus Franciscus dat zijn boek pas na zijn dood zou verschijnen, maar hij vindt dat de mensen wel een boodschap van hoop kunnen gebruiken. Vertel mij wat. Hoop zullen ook de mensen hebben die van de verboden vrucht te weten de blauwe diepvriesbessen van AH hebben geproefd. Zij slaan geel uit, maar geel is ook een beetje de kleur van de hoop. Dus hoop houden mensen. De paus heeft in zijn boek 'Hoop' een nogal opzienbarende uitspraak gedaan. Hij wil de katholieke kerk gaan ontmannen. Het was volgens hem een grote zonde om het kerkelijk instituut alleen maar door mannen te laten besturen. 

De paus vindt het tijd worden om vrouwen ook leidinggevende functies te laten vervullen in de kerk. Niet dat hijzelf het initiatief hiertoe gaat nemen, dat moet zijn opvolger maar doen. Nou, dan weet je het wel. Ik denk dat zijn medebroeders zullen denken dat Franciscus een beetje van het pad is geraakt en zich al heeft laten ontmannen. Eigenlijk vind ik dat het instituut de kerk het ontmannen al veel eerder had moeten doen. Dat had in ieder geval een hele hoop hoge stemmen opgeleverd ofwel de zingende castraten, en daarnaast ook heel veel kinderleed bespaard. Het woord ontmannen zou ook zomaar het woord van het jaar kunnen worden, toch? De dinsdagavond was bijna ten einde. Ik zapte nog even naar Bar Laat op NPO 1, maar omdat ik het al best bar laat vond lonkte mijn bed om te gaan dromen over hoop!