De dragers

Zondagmorgen in Fuengirola. Het is vandaag Palmpasen. Buiten is het nog stil. De dragers die straks de loeizware troon met daarop een beeltenis van Jesus op hun schouders door de smalle straten gaan sjouwen zullen vast al een beetje nerveus zijn. Als dat maar goed gaat, zullen ze denken. Ik ook. Eerst even koffie zetten. Ook geen eenvoudige klus, temeer ik geen filter koffiezetapparaat meer gewend ben. Dus om koffie te kunnen zetten moet je wel de kunst verstaan om precies de juiste hoeveelheid filterkoffie en de juiste hoeveelheid water in het melitta filter te doen. Dat kunstje laat ik graag aan mijn partner over. En om die reden ga ik alvast buiten op het balkon zitten en hoor het pruttelende koffiezetapparaat aan. Het is haast meditatief. Ik kijk naar de hemel en zie dat het zijn poort nog niet heeft geopend. Nu zal ik het woordje hemel niet gauw gebruiken, maar in Fuengirola op weg naar Pasen voelt dat voor even anders. Intussen laat het naar het blaue hinein kijken nog wel even op zich wachten. Dit jaar is de Spaanse zon een beetje wispelturig, net als de mens.

De Goede Week in Fuengirola is begonnen en dat voelt even nostalgisch als hier koffie zetten. Wat ik me nog kan herinneren van de Goede Week is dat we vroeger met de lagere schoolklas op Goede Vrijdag ‘s middags naar de kerk gingen. Stilzittend in de kerkbankjes trokken dan de vijftien staties van de kruisweg voorbij met als dieptepunt de kruisiging van Jezus. Waarom de katholieke kerk die dag nou Goede Vrijdag heeft genoemd is voor mij een raadsel, want het was toch de meest droevige dag in de geschiedenis van het katholieke geloof. Misschien uit blijdschap dat ze van Jesus af waren! Nou, in die zin weet ik nog wel een paar schurken die voor mij subiet aan het kruis mogen worden genageld en voor wie de verrijzenis is uitgesloten. Jezus nog aan toe!

In ons land merk ik nog amper iets van Pasen, alleen de tv commercials van de grote supermarkten houden de Paasgedachte in leven. Hier in Spanje is de Goede Week nog steeds een week die ertoe doet. In veel steden zijn er iedere dag wel processies. In Malaga zelfs veertig. De dragers zullen in ieder geval hun schouders hiervoor niet ophalen, immers de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Goede Vrijdag is zelfs een nationale feestdag in Spanje. Zelfs de grote supermarkt Mercadona, de AH van Spanje, is dan gesloten. Ik bedoel maar.

Om het Spaanse paasgevoel te ervaren ben ik naar de Plaza de La Constitucion getogen, midden in Fuengirola, in afwachting van de processie. De hemel kleurde intussen blauw. De kerkdeuren van de Rosario kerk openden zich. De troon, met daarop padre Jesus, gedragen door minstens tweehonderd jongeren in witte gewaden, naderde met tromgeroffel het witte kerkje. Op het plein voor de kerk voelde ik dat bij mij het ei voor het paasgevoel langzaam werd gelegd. Ik vond het een heel indrukwekkend en ook emotioneel schouwspel met al die, in de pas lopende, jonge dragers. En dat voor een ongelovige Thomas als ik!

De Goede Week

Terwijl de wereld toekijkt hoe Don(ald) Corleone in het Witte Maffiosi Huis zijn jarenlange wrok tegen alles en iedereen aan het botvieren is laat de blauwe lucht in Fuengirola mij gelukkig de andere kant zien. Alhoewel het weer in het bijna altijd zonnige Spanje door orkaan Don(ald) Corleone ook zo zachtjesaan van de kook raakt. Zo was ik vorige week nog naar Cadiz, dat op een smalle landtong ligt, getogen. In deze havenstad omringd door de Atlantische Oceaan kun je eindeloos door de smalle straatjes kuieren met op de achtergrond de golven die permanent tegen de kade slaan. In Cadiz schijnt altijd de zon, dat had ik namelijk gelezen. Niet dus, eenmaal in een smal straatje moest ik zowaar een kerk invluchten voor een enorme niet Spaanse hoosbui.

Gelukkig zijn er in Cadiz, net als in de meeste Spaanse steden, veel kerken. Immers voor het oog van het kerkvolk zijn er in Spanje kennelijk nog veel gelovigen. Nu zal ik, als je mij een beetje kent, niet zo snel een kerk als toevluchtsoord gebruiken. Maar in dit geval voelde de kerk niet onprettig, met dank aan Maria, die mij vanaf het altaar een warme glimlach schonk. Op de vloer lag een heel groot kruis met daarop een vastgespijkerde beeltenis van Jesus Christus. In de kerk werd alles wat blonk driftig gepoetst. Niet zonder reden. Binnenkort is het Pasen en dan gaan ze niet zoals wij eieren zoeken in de tuin. Voor Spanjaarden is Pasen heel bijzonder. 

De aanloop naar Pasen noemt men Semana Santa ofwel de Goede Week. Vroeger had je bij ons het 'snoepje van de week', maar dat was heel wat anders. In deze goede week worden Maria en Jesus Christus bijna dagelijks op grote versierde tronen door de straten gedragen. En ik kan je verzekeren dat zo’n troon zwaar is. De troon van de Virgen de la Esperanza in Malaga weegt maar liefst 5700 kg en wordt door 260 sterke mannen gedragen. Als drager moet je constant in de pas blijven lopen en dat urenlang. Het is om gek van te worden, lijkt me. In Malaga alleen al zijn er ongeveer 40 processies in de Goede Week waarbij boetedoening het sleutelwoord is. Veel Spanjaarden zullen dat zeker doen. Boete doen en bidden voor een betere wereld. Een betere wereld, dat wil toch iedereen? Nou ja, iedereen?

Monday, Monday

Vandaag is het, na een fraai zonnig en winderig weekend, opnieuw een aangename dag. Maar toch. Het verandert niets aan mijn hekel aan maandag. Dat had ik al als kind. En dat is nooit veranderd. Op maandag vullen mijn neusgaten zich namelijk vaak met een soort van wasgeur. Hoe komt dat? Vroeger begon mijn moeder op zondagavond al met de wasvoorbereiding. Alle vuile wasgoed werd verzameld en in een ouderwetse wastobbe ondergedompeld. Die wastobbe werd dan op maandagmorgen gevuld met water en een wasmiddel. Mijn moeder gebruikte toen, zover ik me nog kan herinneren, Sunlight Zeep of iets van een zachte groene glibberige zeep. De zachte groene zeep zat in een soort karton waar nu de rinse gladde appelstroop in wordt verkocht. 

Kijk, in de jaren vijftig was het wassen nog ouderwets handwerk. Later deed een enchte wasmachine zijn intrede, maar dan voor mensen die beter bij kas zaten. Bij ons heeft het nog wel even geduurd voordat er wasmachine zijn opwachting maakte. En zo trok de wasgeur op maandag nog een hele poos door ons huis. Nee, de maandag was voor mij geen feest. Ook later op maandag naar mijn werk gaan vond ik geen feest. Maar dat kwam niet alleen door de geur van de was, dat zat dieper. Ook de geur van het weekend zat nog in mijn neus. Vaak draaide ik s’maandags ‘Monday, Monday’ van de Mama’s en Papa’s, dat klonk als  een soort van wasverzachter.

Ik heb er geen trauma van overgehouden. Alhoewel, de wasgeur komt nog regelmatig voorbij op maandag. Hoe noemen ze dat bij de therapeut? Verdrongen herinneringen. Dat zal het wel zijn. Nu zou je denken dat, omdat in het huidige tijdsgewricht niet specifiek meer op maandag wordt gewassen, de wasgeur in mijn neus ook als sneeuw voor de zon is verdwenen, toch?  Niet dus,! En dat los van het feit dat wij bij voorkeur ook in de daluren wassen, dat scheelt stroomkosten. Bovendien is de was doen ook een stuk gemakkelijker geworden. Een kwestie van vullen,  programmeren en draaien maar.

Nu ik het toch over maandag heb. Het is ook zo’n dag waarop ik meestal een rondleiding met de stofzuiger maak door ons appartement. Dat is ook zo’n maandagritueel geworden. Als een echte bokser laat ik de wasgeur overstijgende stofzuiger alle hoeken van de kamer zien. Je snapt het al. Als ik dit bij elkaar optel, dan is een plus een de druppel die de emmer ofwel de wastobbe doet overlopen. Monday, Monday, it won’t go away!

De huishoudhulp

Gisteren vroeg mijn huisgenoot: ‘wanneer ga je de ramen lappen? Hoe lang is dat nu geleden?´ Je kunt amper nog naar buiten kijken’, voegde ze er nog aan toe. Niet zo overdrijven, zei ik meteen. Ik kan nog alles zien wat ik wil zien. En daar zit nou precies ons verschil van inzicht. Bij ons is het meer het spelletje: ik zie. ik zie, wat jij niet ziet. En daarom is het slimmer om een huishoudhulp te gaan zoeken. Niet dat die talrijk zijn, maar het is het proberen waard. De huishoudhulp! In die context hoorde ik dat voor gemeenten het aanvragen van huishoudelijke hulp een toenemende kostenpost is. Hoe komt dat zo?

Ouderen, en die zijn er verrekte veel, doen steeds meer een beroep op huishoudelijke hulp omdat ze zelf niet meer hun huis kunnen schoonmaken. Nou, daar hoef je volgens mij niet oud voor te zijn. Ik heb er altijd al een broertje dood aan gehad. Alleen het stofzuigen al, vind ik een strafexpeditie. Maar goed, daar wordt verschillend over gedacht. Er zijn mensen die het een genot vinden om met de stofzuigerslang acrobatische toeren uit te halen. Als ik met de stofzuiger in de weer ben dan is dat ook een soort van acrobatiek omdat de snoer overal achter schiet en blijft hangen. Bovendien is mijn alziende huisgenoot achteraf niet zo snel tevreden. Ze weet altijd nog achtergebleven vlokken op te sporen. 

Maar dat is ons probleempje. Het gaat mij nu om ouderen die huishoudhulp aanvragen bij de gemeente. Dat wordt namelijk nogal een dingetje, want ouderen zullen eerst een fitnessprogramma moeten ondergaan. De fysiotherapeut gaat dan onderzoeken of ouderen door de sporten weer fit genoeg worden om toch zelf hun huis te cleanen. De gemeenten noemen dat werken aan de zelfredzaamheid. Ik zou eerder pogen om de vier coalitiepartijen, in plaats van ouderen, naar de fysiotherapeut te sturen om aan zelfredzaamheid te werken. 

 

Op tv vertelde Jenny van 84 en Wijnand van 88 in hun, met rustieke eikenhouten meubels ingerichte woonkamer, dat ze de oefeningen bij de fysiotherapeut als vernederend hadden ervaren. Van de fysiotherapeut moesten ze samen op de grond gaan liggen en zich zelfstandig omhoog zien te komen. Dat ging natuurlijk niet. Vertel mij wat. Ik ben jonger als Jenny en Wijnand, maar dat lukt mij ook niet meer. Alsof de vernedering al niet compleet was moesten de arme mensen zich vervolgens naar een bank rollen om zo moeizaam overeind te komen.

En daarna moest Wijnand ook nog een potje gewichtheffen doen. De fragiel uitziende man had al een paar operaties op zijn cv staan. Ik hoopte voor hen dat er ook een ambulance was geregeld. Dat doe je toch niet! Maar kennelijk heeft de fysiotherapeut daar geen boodschap aan. Als ze maar fit worden zal hij denken, want dat scheelt de gemeente extra uitgaven. Het moet niet gekker worden in deze toch al hartstikke gekke wereld. Van dit respectloos plan zakt letterlijk mijn broek af, die ik vervolgens weer moet optrekken. En eerlijk gezegd kost mij dat ook al moeite. Laat staan dat ik ook nog de ramen moet gaan lappen!

Stille macht!

We leven steeds meer in de wereld van kunstmatige intelligentie. Nog even en we kunnen het denkvermogen in onze bovenkamer voorgoed op de pauzestand zetten. Het wordt alsmaar gekker. Vorige week hoorde ik in het journaal dat je met Mona Lisa, het beroemdste schilderij van Leonardo da Vinci, voortaan een babbeltje kunt maken. Een babbeltje. Waarom? Op Wikipedia kun je al van alles lezen over deze Italiaanse dame. Het schilderij van Mona Lisa hangt in het immense grote museum het Louvre. Dagelijks wordt zij bewonderd door massa’s mensen, alsof het de Heilige Maagd Maria is. Wat jaren terug heb ik ook een keer in het Louvre rondgelopen, alleen was ik het schilderij van Mona Lisa bijna voorbij gelopen. Zo klein is het. Maar dat zal vast niet boeiend zijn voor mijn columnlezers. Wat ik wel boeiend en tegelijkertijd eng vind is de invloed van kunstmatige intelligentie. Maar ook het gemak ervan is boeiend.

Ik was dit keer op zoek naar inspiratie voor een nieuwe column. Van wat ik nu hoor, zie en lees in de media word ik niet vrolijk. En dus sinds kort heb ik voor het gemak ook de app ChatGTP op mijn smartphone. Je kunt alles vragen. Niet dat je overal een passend antwoord op krijgt, maar het helpt je wel op weg. Ik vroeg een tip voor een column. En ja hoor. Ik kreeg eerst wat vragen. Moet het luchtig zijn, maatschappijgericht, teder of confronterend? Ik koos voor teder. En wat kreeg ik te lezen: ‘De stille macht van kleine gebaren'. Soms zit kracht niet in grote woorden of daden, maar in iets kleins. Iets schijnbaar onbenulligs, iets wat de ander misschien alweer vergeten is, maar wat je bijblijft’. Nee, dit had ik zelf niet bedacht. 

Wat is me de laatste dagen bijgebleven? Eigenlijk niets dramatisch, geen wereldschokkend nieuws. Het gekke is dat ik niet echt meer in de stress raak van het dagelijkse nieuws, dat soms wel gewoon even als te veel voelt. Maar dan ga ik wandelen of ga ik naar een film in de VF. Ik heb tenslotte niet voor niets een Cinevillepas. Pas liep ik door het Gasthuiskwartier. Het was best koud. Dus had ik mijn muts op en een koude blik. Er liep een jonge vrouw voorbij. Ze schonk me een warme glimlach: Geen opdringerige blik, geen woorden, alleen een oprechte, vriendelijke glimlach. Even keek ik verbaasd op, alsof ik vergeten was dat vriendelijkheid zomaar kon bestaan. Bovendien dacht ik: ik lig nog goed in de markt dankzij haar glimlach. Het stelde niets voor. En toch was het alles voor mij op dat moment. Nu is het bijzondere van deze column dat ChatGTP een aantal zinnen voor mij heeft geschreven. Dat is het gemak van ChatGTP, maar de volgende keer schrijf ik mijn column weer helemaal zelf. Dat voelt toch beter!

Het theater van het verdriet

Vorig jaar, ergens in maart op een koude winteravond, opende koning Willem-Alexander het nieuwe theater aan de Parade. Op een foto in het BD proost de koning met Alex Kühne op de toekomst van het prestigieuze nieuwe theater. In de zaal zitten de genodigden te wachten, voordat de voorstelling ‘wie gaat dat betalen’ begint, op de binnenkomst van de theaterdirecteur en de koning. Na een klein half uurtje vindt de koning het welletjes, de gladde zitting van de stoel zit niet prettig. En weg is ie met zijn dienstauto. Op weg naar zijn Máxima die op het koninklijk toneel op hem wacht. Gelukkig hoeft de koning zich geen zorgen te maken over de miljoenen die zijn theater jaarlijks kost.  

En dat kunnen wij niet zeggen over ons nieuwe Theater aan de Parade. Dit theater heeft zo'n 83 miljoen gekost. Beduidend meer dan begroot. En nu, nog geen jaar na de opening, moeten er al vele miljoenen worden opgehoest om het theater in leven te houden. Theaterdirecteur Alex Kühne heeft, omdat hij kennelijk niet tot tien kon tellen, het podium inmiddels verlaten. Ook de destijds verantwoordelijke wethouder Huib van Olden is achter de coulissen verdwenen. Ik vrees dat Huib voor de aanvang van de bouw van het nieuwe theater verzuimd heeft om eerst zijn oren bij Specsavers te laten controleren. Een gehoorapparaat was namelijk geen overbodige luxe geweest. Externe adviseurs riepen toen al dat het financiële plan uiterst wankel was. 

Maar ja, bij de gemeente gaat het ook om prestige. Dus vooral niet toegeven aan kritische geluiden. En ook weten we allemaal dat in de praktijk een ambitieus project altijd veel meer kost dan begroot. Het is nooit anders geweest. Het is net als boodschappen doen, die worden wekelijks ook alsmaar duurder. Terwijl het gemeentebestuur in rep en roer is over het theater loopt er nog een groot project in onze stad, de verbouwing van de bibliotheek. De buitenkant hiervan is helemaal ingepakt. Ook dit is een ambitieus project met veel uitdagingen. Aan deze gigantische renovatie hangt een prijskaartje van 31,7 miljoen, maar let op: we zijn pas halverwege. Op de prijskaartjes die door mijn handen gaan staat vaak een sticker met daarop een leuk kortingspercentage. Dat is heel wat anders. We zullen zien of de bieb straks naast het uitlenen van boeken ook geld moet gaan lenen om te overleven.

Maar dat is voor later. De vraag is nu: hoe moet het verder met het Theater aan de Parade? De Bossche schriftgeleerden in het Stadhuis gaan nu een theaterstuk schrijven met daarin vast een spannende slotscène in de sfeer ‘ wie zal betalen Zoete Lieve Gerritje’. Laat me raden: ik vermoed dat de kaartjes duurder worden en een aantal medewerkers van het theater via de artiestenuitgang de zaal verlaten. Een gelukkige bijkomstigheid is de verkoop van kaartjes, veel voorstellingen zijn volgeboekt. Daar ligt het dus niet aan. Nee, het ligt vooral aan de slechte acteerkunst van twee mensen die het theater laten bloeden in plaats van bloeien. En zie: het theater aan de Parade is vanaf heden ‘het theater van het verdriet', met in de hoofdrol Mike van der Geld en Huib van Olden!

Doemdagklok

Wist je dat er een doemdagklok bestaat? Ik in ieder geval niet. Nu begrijp ik wel dat we op een dag naar de verdoemenis gaan. Maar ja, die dag is gelukkig ongewis. De enigen die het echt weten zijn de Jehova getuigen, tenminste dat heb ik ze weleens horen verkondigen. Dan hebben ze het over de dag des oordeels. Daarom ben ik aan het kijken of ik een eiland kan vinden waar ik alsnog kan overleven. Nee, ik kies niet voor Groenland, want daar heeft tsaar Trump al een dwingend bod op gedaan. Het eiland is om verschillende redenen voor hem van strategisch belang. China wil Groenland ook. Die zou ik het dan nog eerder gunnen, want ik houd veel van Chinees eten zoals bami speciaal of bami pangang.

Nou zullen jullie vast denken dat ik allemaal flauwekul aan het verkopen ben. Dat is ook wel een beetje zo, maar de doemdagklok is er wel. Nu hebben wetenschappers de doemdagklok nog iets dichter bij middernacht gezet. De klok is van 90 naar 89 seconden voor middernacht gegaan. Dat tijdstip staat symbool voor het einde der tijden, veroorzaakt door ons toedoen. We zijn weer seconde dichter bij het doemscenario gekomen. Maar wat is een seconde? Je zult maar in de finale van De Slimste Mens zitten en je heb nog 1 seconde om je tegenstander eruit te knikkeren. Dat is een kansloze missie en dat bedoelen de wetenschappers natuurlijk ook.

De doemdagklok bestaat al sinds 1947 en is bedacht door wetenschappers uit Chicago. Deze wetenschappers hebben een lijst van gevaarlijke ontwikkelingen opgesteld: ze wijzen onder meer naar besmettelijke ziekten, kunstmatige intelligentie en de conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten. Maar ook naar de toename van extreme weersomstandigheden. Bovendien vrezen ze voor de toenemende nucleaire dreiging in de wereld. Wie niet?

De wetenschappers willen een wereldwijdgesprek starten over de gevaren waar ze wakker van liggen. Nu is het vervelende dat mensen die ervan wakker zouden moeten liggen er helemaal niet wakker van liggen, sterker nog: ze hebben de godganselijke dag hun ogen toe. En dat zijn juist de mannen die nu de lakens uitdelen. Het zal ze een worst wezen. Nu ben ik zelf ook een man, maar niet zo’n man die iedere dag roept: George first. 

Zo aan het eind van mijn column heb ik inmiddels een eiland in het vizier: dat is Rottumerplaat. In 1971 bivakkeerden Godfried Bomans en Jan Wolkers hier een week in totale afzondering. Dat viel hen niet mee, maar ze maakten wel bijzondere dingen mee. De enige verbinding met de bewoonde wereld was toen een radioverbinding. Ze hadden geen tijd om aan een doemdagklok te denken. Wat wil ik? Ik heb nog 1 seconde bedenktijd!

In de rij staan

Het is nog even weg, maar de in- en optocht is in aantocht. Nog zo'n 33 nachtjes slapen en dan is het weer carnaval in Oeteldonk. Afgelopen weekend zag ik de roodwitgeel kleuren alweer voorbij komen. Verlangend naar carnaval wapperden ze om de halzen van twee jonge mannen. In hun kouwe knuisten hadden beiden een trompet. Ze waren op weg naar café de Basiliek op de hoek van de Hinthamerstraat. Café de Basiliek ligt precies in de schaduw van onze ouwe Sint Jan, de echte basiliek. In café Basiliek is het bijna altijd feest. Het is een op en top ouderwetse bruine kroeg waar jong en oud gezamenlijk hun biertje hijsen. Met carnaval zal het vast weer buiten in de rij staan zijn om binnen te geraken met of zonder trompet.

Maar het is nog niet zover. Ofschoon voor de meeste Bosschenaren het carnaval het orgasme van het jaar is heeft onze stad nog een primeur te bieden. De Crazy Crumble! En dan bedoel ik niet die idiote Trump. Nee, de Crazy Crumble is een lekkernij die inmiddels een hype is geworden in onze stad. Het concept is zo’n beetje overgewaaid uit de wereldstad Londen. Ik wilde eerst niet verklappen wat het zo lekker en onweerstaanbaar maakt, maar ik doe het toch. Als is het maar om jullie te verleiden. Het is een warme appelcrumble met kaneel, crumble laag, romige vanillesaus en een knapperig laagje gekarameliseerde suiker.

In het weekend staan rijen mensen bij Pilkington in de Torenstraat buiten te wachten om deze lekkernij te kopen. Kennelijk is ie om te smullen. Net als bij Bossche Bol van Jan de Groot. Ook daarvoor staan mensen van heinde en verre buiten in de rij. En zo heeft Den Bosch naast carnaval nog twee in de-rij-staande publiekstrekkers. De Crazy Crumble moet net als de Bossche bol heerlijk van smaak zijn, tenminste aan de gezichten van de mensen te zien. 

Ik heb nog geen Crazy Crumble verorberd. Dat komt omdat het in de rij staan niet mijn hobby is. Alhoewel het in de rij staan wel goed is voor sociale contacten. Het zal niet lang meer duren voordat ik van de Crazy Crumble ga proeven. De Crazy Crumble komt voor mij, net als carnaval, steeds dichterbij. Niet dat ik op stap ga, maar ik ben wel blij dat we inmiddels een nieuwe Oeteldonkse minister-president hebben en dat is Bosschenaar Jeroen Dona.

Jeroen Dona is ook de baas van het entertainmenttheater MainStage en ook een onvervalste carnavalsvierder. Kortom, entertainment is hem met de paplepel ingegoten. Nu ken ik Jeroen nog een beetje uit mijn Malmberg tijd. Dus ik denk dat er een goed kwakende oetel uit het drassige moeras omhoog is gekropen om het ongeregelde Oeteldonksche clubzootje weer in de rij te krijgen. Jeroen moet nu als de wiedeweerga op zoek naar een nieuwe Prins Amadeiro. Dat wordt nog een hele klus, want ze zullen hiervoor niet in de rij staan. Over zo’n vier weken moet er een prins of prinses Amadeiro staan die even lekker smaakt als een Crazy Crumble en zich een Bossche Bol voelt! 

Hoop!

Wat doen de meeste mensen op een dinsdagavond in januari terwijl het buiten tegen het vriespunt aanschuurt? Dan maak je vast nog geen plannen voor het weekend. Immers, het weekend lijkt dan nog ver weg. Dus vermoed ik dat velen, net als ik, een beetje zappen op de tv. Van NPO 1 naar RTL4 en terug. Deze dinsdagavond was er niet veel soeps op tv. Bovendien komen al die talkshows zo onderhand mijn neus uit. Daarentegen vind ik de pas begonnen serie ‘Het Hoge Noorden' wel te pruimen. De schitterende witte landschapsbeelden vind ik indrukwekkend, ofschoon ik niet snap wat Nederlanders te zoeken hebben op deze eindeloze verlaten en stille vlaktes. Wie gaat er nou door de sneeuw ploeteren om vooruit te komen. Bovendien kom je geen mens tegen voor een praatje. Ik zou helemaal ontheemd raken én daar heb ik nou net geen zin an. 

Maar om de krant digitaal verder uit te pluizen had ik op deze dinsdagavond ook geen zin in. En zo lag mijn iPad als een spinnende poes werkloos op mijn schoot. Het enige leuke artikel dat ik was tegengekomen ging over Paus Franciscus. De hoogbejaarde man heeft een autobiografie geschreven met de titel ‘Hoop’. Kennelijk durft de paus nog te hopen. Volgens mij kan hij nog slechts hopen op een plekje in de hemel, als die al ergens rond cirkelt in het heelal. Niemand die het weet, ook de paus niet.

Eerst wilde paus Franciscus dat zijn boek pas na zijn dood zou verschijnen, maar hij vindt dat de mensen wel een boodschap van hoop kunnen gebruiken. Vertel mij wat. Hoop zullen ook de mensen hebben die van de verboden vrucht te weten de blauwe diepvriesbessen van AH hebben geproefd. Zij slaan geel uit, maar geel is ook een beetje de kleur van de hoop. Dus hoop houden mensen. De paus heeft in zijn boek 'Hoop' een nogal opzienbarende uitspraak gedaan. Hij wil de katholieke kerk gaan ontmannen. Het was volgens hem een grote zonde om het kerkelijk instituut alleen maar door mannen te laten besturen. 

De paus vindt het tijd worden om vrouwen ook leidinggevende functies te laten vervullen in de kerk. Niet dat hijzelf het initiatief hiertoe gaat nemen, dat moet zijn opvolger maar doen. Nou, dan weet je het wel. Ik denk dat zijn medebroeders zullen denken dat Franciscus een beetje van het pad is geraakt en zich al heeft laten ontmannen. Eigenlijk vind ik dat het instituut de kerk het ontmannen al veel eerder had moeten doen. Dat had in ieder geval een hele hoop hoge stemmen opgeleverd ofwel de zingende castraten, en daarnaast ook heel veel kinderleed bespaard. Het woord ontmannen zou ook zomaar het woord van het jaar kunnen worden, toch? De dinsdagavond was bijna ten einde. Ik zapte nog even naar Bar Laat op NPO 1, maar omdat ik het al best bar laat vond lonkte mijn bed om te gaan dromen over hoop!

Voorzorgcirkel

Ik denk dat ik het woord van het jaar al heb ontdekt. Dat is natuurlijk wel erg vroeg in het nieuwe jaar, maar ik vind het nu al een bijzonder woord. Het is een woord zonder opsmuk, zonder enige vorm van ingewikkeldheid. Er komt ook geen Engels aan te pas. 

Kom nu maar op met dat woord, hoor ik mijn columnlezers denken. Maar nog even geduld. Ik ga eerst even naar hoogleraar Erik Scherder. Je kent hem vast wel, hij is die man die alles weet over de werking van onze hersenmachinefabriek. Dat vertelt ie maar al te graag in een talkshow. Erik Scherder is van mening dat we in het nieuwe jaar onze hersenmachinefabriek vooral harder moeten laten werken. Desnoods maken we maar overuren. 

Hij zegt: “Maak het jezelf eens wat moeilijker ofwel ga zelf weer nadenken." Vrij vertaald: "Ga op zoek naar de verlichting in het hoofd.” Mijn overbuurman heeft hier op zijn eigen wijze al invulling aan gegeven. Op zijn balkon hangen twee zogenaamde verlichte waslijnen die in de donkerte van de avond tot bloei komen. Vermoedelijk denkt ie dat het dan wel goed komt met zijn innerlijke verlichting. Eerlijk gezegd denken veel mensen dat het allemaal wel goed komt en dat de soep niet zo heet wordt gegeten. Vergeet het maar!

En daarom snap ik Erik Scherder helemaal, want we leven in een fase waar gevaarlijke techgiganten zoals Musk en Zuckerberg onbezonnen achter een van de grootste mafketels van de wereld Donald Trump aanlopen met als bedoeling om ons vrije denken zoveel mogelijk in te perken. Bij deze drie draait het slechts om macht en geld. Overigens is dat voor een groot deel al gelukt, met dank aan onze onafscheidelijke smartphone die bijna dag en nacht aanstaat, Een smartphone die ons autonome denken vermindert.

Goed, en nu naar mijn woord van dit jaar. Dat woord is ‘voorzorgcirkel’. Mooi toch? Oké, het is een gewoon woord, maar ook weer een ongewoon woord. Een voorzorgcirkel is een soort van vangnet bedoeld als zorgverzekering voor later. In de Volkskrant las ik dat een groep oudere buurtgenoten in de muziekwijk in Almere dat woord heeft omarmd. Ze hebben afgesproken om elkaar, indien nodig, te ontmoeten. Om met elkaar te koken en te eten. Elkaar te troosten of zo nodig je naar het ziekenhuis te brengen voor een afspraak met een specialist wanneer allerlei klachten in je lijf zich opstapelen. 

En dan kom ik natuurlijk vanzelf bij de zorg uit. We weten inmiddels dat zorg niet meer vanzelfsprekend is. Zo zachtjesaan wordt de zorg - als we niets doen - een waxinelichtje dat gaat flakkeren. Nu heeft onze nieuwe minister van Volksgezondheid Fleur Agema destijds als kamerlid beloofd om de zorg weer te optimaliseren ofwel het zorgvarkentje eens goed wassen. Maar nu ze aan de touwtjes trekt fungeert ze meer als trekpop van Geert Wilders. Dat moet je niet doen, Fleur. Ruk je los van hem en reis met je dienstauto naar de verlichte ouderen in de muziekwijk in Almere en doe er je voordeel mee. Zij weten tenminste wat Erik Scherder bedoelt met zelf nadenken en om die reden is 'voorzorgcirkel' voor mij nu al het woord van het jaar!

De trap

Gewoontegetrouw verzin ik op de bijna laatste dag van het jaar een nieuwjaarswens. Het moet wel een beetje orgineel zijn, want ik ben niet zo van de traditionele nieuwjaarswens. Of dat gelukt laat ik graag aan de ontvangers over. Op mijn nieuwjaarswens staat dit keer een nogal gehaaste man die de eerste tree van de trap overslaat om als een wervelwind 2025 te gaan beleven. Gehaast zijn om jezelf voorbij te lopen. Het hoort kennelijk bij deze tijd. Zo simpel zal het echter niet gaan, want de trap oplopen zal ons leiden naar opnieuw een ongewis jaar. Nu zal een trap oplopen menigeen vast afschrikken, zeker als je kortademig bent of te weinig aan lichaamsbeweging doet. Die mensen staan liever op een roltrap. Maar de zon gaat niet voor niets op. 

Nu heeft de zon, die ons door de schreeuw van Wilders was beloofd, al even niet meer geschenen. De dagen kijken grijs alsof er ieder moment wat geks kan gebeuren. Ik vermoed dat Elon Musk hier achter zit. Die man, die Trump stevig heeft omarmd, wordt binnenkort de machtigste man van de wereld, als hij dat niet al is. Elon Musk denkt dat hij met zijn digitale gedachtegoed en zijn vele geld alles kan beïnvloeden op onze toch al gedeukte aardbol. Ik las ergens dat hij verliefd is op de nogal uiterst rechtse Italiaanse minister-president Meloni en zelfs met haar wil trouwen. Tsja, dan zijn de rapen gaar. En we staan pas op de onderste tree van de trap. 

In de laatste maand van vorig jaar ben ik trouwens volgens een kennis van me niet de trap opgelopen, maar juist van de trap gevallen. Ik kwam hem tegen vlak nadat ik kwaad de kapsalon had verlaten. “Zo George, ben je van de trap gevallen?" En hij wees op mijn kapsel. Ik antwoordde met ‘praat me er niet van, ik baal verschrikkelijk’. Ik kan me nog amper herinneren dat mijn haar zo kort is geweest. ‘Het maakt je wel jeugdig’, zei hij hoopgevend. Dat klonk een beetje sarcastisch en hij fietste snel verder. Ik kreeg niet eens de tijd om mijn korte kapsel nader toe te lichten. Toch ga ik dat wel doen. Mijn partner zei vlak voor kerstmis: ‘wanneer ga je naar de kapper’? Moet dat? Ik heb best wel een hekel aan de kapper, want die doen toch nooit wat je wilt met je haar. 

Zo ook deze keer. Een jonge kapster nodigde mij uit op de kappersstoel en vroeg: hoe wilt u het hebben? Alsof ik toe was aan een permanent. Het moet een beetje worden gefatsoeneerd, meer niet, zei ik. Ik ging op de stoel zitten en zette mijn bril af. Maar ja, dan wordt alles waziger en ben ik de regie kwijt. Nu is de ene kapster de andere niet, maar deze was heel voortvarend. Ik zag de plukken haar naar de grond dwarrelen en riep nog: niet te kort hoor! Tevergeefs! Ze gaf geen antwoord en knipte met de schaar als een gedisciplineerde Noord-Koreaanse door. En nu loop ik rond met een kapsel dat ik niet wilde. Het groeit wel weer aan, zei mijn partner troostend. Wat kon ik daar nu mee? Naar de kapper gaan, daar trap ik mooi niet meer in!