Hoop!

Wat doen de meeste mensen op een dinsdagavond in januari terwijl het buiten tegen het vriespunt aanschuurt? Dan maak je vast nog geen plannen voor het weekend. Immers, het weekend lijkt dan nog ver weg. Dus vermoed ik dat velen, net als ik, een beetje zappen op de tv. Van NPO 1 naar RTL4 en terug. Deze dinsdagavond was er niet veel soeps op tv. Bovendien komen al die talkshows zo onderhand mijn neus uit. Daarentegen vind ik de pas begonnen serie ‘Het Hoge Noorden' wel te pruimen. De schitterende witte landschapsbeelden vind ik indrukwekkend, ofschoon ik niet snap wat Nederlanders te zoeken hebben op deze eindeloze verlaten en stille vlaktes. Wie gaat er nou door de sneeuw ploeteren om vooruit te komen. Bovendien kom je geen mens tegen voor een praatje. Ik zou helemaal ontheemd raken én daar heb ik nou net geen zin an. 

Maar om de krant digitaal verder uit te pluizen had ik op deze dinsdagavond ook geen zin in. En zo lag mijn iPad als een spinnende poes werkloos op mijn schoot. Het enige leuke artikel dat ik was tegengekomen ging over Paus Franciscus. De hoogbejaarde man heeft een autobiografie geschreven met de titel ‘Hoop’. Kennelijk durft de paus nog te hopen. Volgens mij kan hij nog slechts hopen op een plekje in de hemel, als die al ergens rond cirkelt in het heelal. Niemand die het weet, ook de paus niet.

Eerst wilde paus Franciscus dat zijn boek pas na zijn dood zou verschijnen, maar hij vindt dat de mensen wel een boodschap van hoop kunnen gebruiken. Vertel mij wat. Hoop zullen ook de mensen hebben die van de verboden vrucht te weten de blauwe diepvriesbessen van AH hebben geproefd. Zij slaan geel uit, maar geel is ook een beetje de kleur van de hoop. Dus hoop houden mensen. De paus heeft in zijn boek 'Hoop' een nogal opzienbarende uitspraak gedaan. Hij wil de katholieke kerk gaan ontmannen. Het was volgens hem een grote zonde om het kerkelijk instituut alleen maar door mannen te laten besturen. 

De paus vindt het tijd worden om vrouwen ook leidinggevende functies te laten vervullen in de kerk. Niet dat hijzelf het initiatief hiertoe gaat nemen, dat moet zijn opvolger maar doen. Nou, dan weet je het wel. Ik denk dat zijn medebroeders zullen denken dat Franciscus een beetje van het pad is geraakt en zich al heeft laten ontmannen. Eigenlijk vind ik dat het instituut de kerk het ontmannen al veel eerder had moeten doen. Dat had in ieder geval een hele hoop hoge stemmen opgeleverd ofwel de zingende castraten, en daarnaast ook heel veel kinderleed bespaard. Het woord ontmannen zou ook zomaar het woord van het jaar kunnen worden, toch? De dinsdagavond was bijna ten einde. Ik zapte nog even naar Bar Laat op NPO 1, maar omdat ik het al best bar laat vond lonkte mijn bed om te gaan dromen over hoop!

Voorzorgcirkel

Ik denk dat ik het woord van het jaar al heb ontdekt. Dat is natuurlijk wel erg vroeg in het nieuwe jaar, maar ik vind het nu al een bijzonder woord. Het is een woord zonder opsmuk, zonder enige vorm van ingewikkeldheid. Er komt ook geen Engels aan te pas. 

Kom nu maar op met dat woord, hoor ik mijn columnlezers denken. Maar nog even geduld. Ik ga eerst even naar hoogleraar Erik Scherder. Je kent hem vast wel, hij is die man die alles weet over de werking van onze hersenmachinefabriek. Dat vertelt ie maar al te graag in een talkshow. Erik Scherder is van mening dat we in het nieuwe jaar onze hersenmachinefabriek vooral harder moeten laten werken. Desnoods maken we maar overuren. 

Hij zegt: “Maak het jezelf eens wat moeilijker ofwel ga zelf weer nadenken." Vrij vertaald: "Ga op zoek naar de verlichting in het hoofd.” Mijn overbuurman heeft hier op zijn eigen wijze al invulling aan gegeven. Op zijn balkon hangen twee zogenaamde verlichte waslijnen die in de donkerte van de avond tot bloei komen. Vermoedelijk denkt ie dat het dan wel goed komt met zijn innerlijke verlichting. Eerlijk gezegd denken veel mensen dat het allemaal wel goed komt en dat de soep niet zo heet wordt gegeten. Vergeet het maar!

En daarom snap ik Erik Scherder helemaal, want we leven in een fase waar gevaarlijke techgiganten zoals Musk en Zuckerberg onbezonnen achter een van de grootste mafketels van de wereld Donald Trump aanlopen met als bedoeling om ons vrije denken zoveel mogelijk in te perken. Bij deze drie draait het slechts om macht en geld. Overigens is dat voor een groot deel al gelukt, met dank aan onze onafscheidelijke smartphone die bijna dag en nacht aanstaat, Een smartphone die ons autonome denken vermindert.

Goed, en nu naar mijn woord van dit jaar. Dat woord is ‘voorzorgcirkel’. Mooi toch? Oké, het is een gewoon woord, maar ook weer een ongewoon woord. Een voorzorgcirkel is een soort van vangnet bedoeld als zorgverzekering voor later. In de Volkskrant las ik dat een groep oudere buurtgenoten in de muziekwijk in Almere dat woord heeft omarmd. Ze hebben afgesproken om elkaar, indien nodig, te ontmoeten. Om met elkaar te koken en te eten. Elkaar te troosten of zo nodig je naar het ziekenhuis te brengen voor een afspraak met een specialist wanneer allerlei klachten in je lijf zich opstapelen. 

En dan kom ik natuurlijk vanzelf bij de zorg uit. We weten inmiddels dat zorg niet meer vanzelfsprekend is. Zo zachtjesaan wordt de zorg - als we niets doen - een waxinelichtje dat gaat flakkeren. Nu heeft onze nieuwe minister van Volksgezondheid Fleur Agema destijds als kamerlid beloofd om de zorg weer te optimaliseren ofwel het zorgvarkentje eens goed wassen. Maar nu ze aan de touwtjes trekt fungeert ze meer als trekpop van Geert Wilders. Dat moet je niet doen, Fleur. Ruk je los van hem en reis met je dienstauto naar de verlichte ouderen in de muziekwijk in Almere en doe er je voordeel mee. Zij weten tenminste wat Erik Scherder bedoelt met zelf nadenken en om die reden is 'voorzorgcirkel' voor mij nu al het woord van het jaar!

De trap

Gewoontegetrouw verzin ik op de bijna laatste dag van het jaar een nieuwjaarswens. Het moet wel een beetje orgineel zijn, want ik ben niet zo van de traditionele nieuwjaarswens. Of dat gelukt laat ik graag aan de ontvangers over. Op mijn nieuwjaarswens staat dit keer een nogal gehaaste man die de eerste tree van de trap overslaat om als een wervelwind 2025 te gaan beleven. Gehaast zijn om jezelf voorbij te lopen. Het hoort kennelijk bij deze tijd. Zo simpel zal het echter niet gaan, want de trap oplopen zal ons leiden naar opnieuw een ongewis jaar. Nu zal een trap oplopen menigeen vast afschrikken, zeker als je kortademig bent of te weinig aan lichaamsbeweging doet. Die mensen staan liever op een roltrap. Maar de zon gaat niet voor niets op. 

Nu heeft de zon, die ons door de schreeuw van Wilders was beloofd, al even niet meer geschenen. De dagen kijken grijs alsof er ieder moment wat geks kan gebeuren. Ik vermoed dat Elon Musk hier achter zit. Die man, die Trump stevig heeft omarmd, wordt binnenkort de machtigste man van de wereld, als hij dat niet al is. Elon Musk denkt dat hij met zijn digitale gedachtegoed en zijn vele geld alles kan beïnvloeden op onze toch al gedeukte aardbol. Ik las ergens dat hij verliefd is op de nogal uiterst rechtse Italiaanse minister-president Meloni en zelfs met haar wil trouwen. Tsja, dan zijn de rapen gaar. En we staan pas op de onderste tree van de trap. 

In de laatste maand van vorig jaar ben ik trouwens volgens een kennis van me niet de trap opgelopen, maar juist van de trap gevallen. Ik kwam hem tegen vlak nadat ik kwaad de kapsalon had verlaten. “Zo George, ben je van de trap gevallen?" En hij wees op mijn kapsel. Ik antwoordde met ‘praat me er niet van, ik baal verschrikkelijk’. Ik kan me nog amper herinneren dat mijn haar zo kort is geweest. ‘Het maakt je wel jeugdig’, zei hij hoopgevend. Dat klonk een beetje sarcastisch en hij fietste snel verder. Ik kreeg niet eens de tijd om mijn korte kapsel nader toe te lichten. Toch ga ik dat wel doen. Mijn partner zei vlak voor kerstmis: ‘wanneer ga je naar de kapper’? Moet dat? Ik heb best wel een hekel aan de kapper, want die doen toch nooit wat je wilt met je haar. 

Zo ook deze keer. Een jonge kapster nodigde mij uit op de kappersstoel en vroeg: hoe wilt u het hebben? Alsof ik toe was aan een permanent. Het moet een beetje worden gefatsoeneerd, meer niet, zei ik. Ik ging op de stoel zitten en zette mijn bril af. Maar ja, dan wordt alles waziger en ben ik de regie kwijt. Nu is de ene kapster de andere niet, maar deze was heel voortvarend. Ik zag de plukken haar naar de grond dwarrelen en riep nog: niet te kort hoor! Tevergeefs! Ze gaf geen antwoord en knipte met de schaar als een gedisciplineerde Noord-Koreaanse door. En nu loop ik rond met een kapsel dat ik niet wilde. Het groeit wel weer aan, zei mijn partner troostend. Wat kon ik daar nu mee? Naar de kapper gaan, daar trap ik mooi niet meer in!